Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğünde bulunan Türk beşikdevri basmalarının kağıt, dikiş ve cild özelliklerinin incelenmesi

Basit Öğe Kaydı
dc.authorid0000-0003-1462-6496
dc.contributor.advisorBaysal, Ali Fuat
dc.contributor.authorTopcu, Mürşide
dc.date.accessioned2024-05-22T11:12:27Z
dc.date.available2024-05-22T11:12:27Z
dc.date.issued2024
dc.date.submitted2024
dc.departmentNEÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı
dc.departmentNEÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalıen_US
dc.descriptionDoktora Tezi
dc.description.abstractİnsanoğlu yaşadığı coğrafyaların, kurduğu medeniyetlerin ışığı altında yazmak eyleminde kullanılabilecek pek çok yazı çeşidi ve yazı yüzeyi ortaya koymuştur. Yazı için elverişli bir malzeme olan kâğıdın icadı ve yaygınlaşması diğer yazı yüzeylerinin yavaş yavaş ortadan kalkmasına ve kodeks şekliyle bilginin bir coğrafyadan başka bir coğrafyaya, yazıldığı çağdan gelecek çağlara taşınmasına imkân sağlamıştır. Önceleri bir yazı ya da şekil damga ve blok/krilografi baskı kullanılarak veya yazıcılar tarafından elle çoğaltılmaktaydı. Uygurların hareketli tahta harfli matbaayı icadı, Çinlilerin hareketli harfler üzerinde yaptığı çalışmalar ve nihayet 1450'li yıllarda Gutenberg'in matbaayı geliştirmesi ile yeni bir baskı usulü doğdu. Avrupa'ya hızla yayılan matbaa Osmanlı topraklarına da çok geçmeden ulaştı ve gayrimüslimler tarafından 1490'lı yıllarda kullanılmaya başlandı. Gerek yurt dışında basılıp ülkeye sokulan Arap harfli basma kitaplar ve gerek azınlıkların kurduğu basımevleri sayesinde matbaanın varlığından haberdar olan Türkler çeşitli sebeplerle matbaayı benimsememiş ve ancak Avrupa'dan yaklaşık 270 yıl sonra ilk Türk basımevini kurmuşlardır. İbrahim Müteferrika ve Said Çelebi isimli iki Türk'ün gayreti, Sadrazam İbrahim Paşa'nın himayesi, Şeyhülislâm Abdullah Efendi'nin fetvası ve Sultan III. Ahmed'in fermanıyla kurulan basımevi ilk Türk beşikdevri basmasını 1729'da basmayı başarmıştır. Bu çalışma ilk Türk matbaasının kuruluşundan başlayıp Osmanlı modernleşme hareketi Tanzimat'a kadar yaklaşık 110 yıl süren Türk matbaacılığının beşikdevrinde Türk matbaaları tarafından basılmış Türk beşikdevri basmalarını konu edinmiştir. Bu minvalde Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğünde bulunan Türk beşikdevri basmalarının kâğıt, dikiş ve cild özellikleri incelenerek elde edilen veriler kayıt altına alınmış, görsellerle desteklenerek bir katalog hazırlanmıştır.
dc.description.abstractHuman beings have come up with many types of writing and writing surfaces that can be used in the act of writing in the light of the geographies they lived in and the civilizations they have established. The invention and the spread of paper, which is a suitable material for writing, enabled the gradual disappearance of other writing surfaces and the transfer of information from one geography to another in the form of codex, from the age in which it was written to future ages. Previously, a text or shape was reproduced using stamp and block/cryllography printing or manually by printers. A new printing method was born with the invention of the Uyghur printing press with movable wooden letters, the work of the Chinese on movable letters, and finally the development of the printing press by Gutenberg in the 1450s. The printing press, which spread rapidly throughout Europe, soon reached the Ottoman lands and began to be used by non-Muslims in the 1490s. The Turks, who were aware of the existence of the printing house thanks to either the printed books with Arabic letters printed abroad and brought into the country or the printing houses established by the minorities, did not adopt the printing house for various reasons and only established the first Turkish printing house approximately 270 years after Europe. The Printing House, which was established with the efforts of two Turks named İbrahim Müteferrika and Said Çelebi, the protection of Grand Vizier İbrahim Pasha, the fatwa of Şeyhülislâm Abdullah Efendi and the decree of Sultan Ahmed III, succeeded in printing the first Turkish beşikdevri printing in 1729. This study is about the Turkish besikdevri prints printed by Turkish printing houses during the Besik era of Turkish printing, which lasted approximately 110 years, starting from the establishment of the first Turkish printing house until the Tanzimat, the Ottoman modernization movement. In this regard, the data obtained by examining the paper, stitching and binding properties of the Turkish beşikdevri prints in Konya Manuscripts Regional Directorate were recorded and a catalog was prepared, supported by visuals.
dc.identifier.citationTopcu, M. (2024). Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğünde bulunan Türk beşikdevri basmalarının kağıt, dikiş ve cild özelliklerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Konya.
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12452/18473
dc.language.isotr
dc.publisherNecmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectİncunabel
dc.subjectMatbaa
dc.subjectMatbu Kitap
dc.subjectTürk Beşikdevri Basması
dc.subjectTürk Matbaası
dc.subjectIncunabel
dc.subjectPrinted Book
dc.subjectPrinting House
dc.subjectTurkish Beşikdevri Printing
dc.subjectTurkish Printing House
dc.titleKonya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğünde bulunan Türk beşikdevri basmalarının kağıt, dikiş ve cild özelliklerinin incelenmesi
dc.title.alternativeExamination of the paper/text, stitch and binding properties of Turkish beşikdevri printed books located in Konya Manuscript Region
dc.typeDoctoral Thesisen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
MürşideTopcu_Dr_2024.pdf
Boyut:
9.5 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Doktora Tezi
İndir
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.17 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Sosyal Bilimler Enstitüsü Tez Koleksiyonu