İnsansız hava araçlarında elektro-optik sistem seçimi için bütünleşik kaba küme tabanlı BWM-COPRAS yaklaşımı
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Günümüzde insansız hava araçlarına duyulan ihtiyaç giderek artmaktadır. Oldukça geniş bir kullanım alanına sahip olan insansız hava araçları, çeşitli faydaları sayesinde gittikçe daha çok kullanılan bir teknoloji haline gelmiştir. Fakat insansız hava araçlarında ağırlık önemli bir sorundur. Taşınabilecek yük miktarı sınırlı olduğu için insansız hava araçlarına takılabilecek faydalı yükler de bu sınırlara tabidir. Bu nedenle takılacak faydalı yükler, ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak özenle seçilmelidir. Elektro-optik sistemler, insansız hava araçlarında bulunan en önemli faydalı yüklerden biridir. Eş zamanlı görüntü aktarma gibi kritik özelliklere sahip olan elektro-optik sistemler özellikle askeri alanlarda istihbarat, keşif, gözetleme ve hedefleme yapılmasına olanak sağlamaktadır. Günümüzde elektro-optik sistemlerin çok fazla modeli mevcuttur. Bu nedenle insansız hava araçlarında hangi modelin kullanılması gerektiği, cevaplanması gereken bir soru haline gelmiştir. Elektro-optik sistemlerde hangi kriterlerin daha önemli olduğu ve hangi kriterlerin geliştirilmesi gerektiği üretici firmaların odaklanması gereken alanlar haline gelmiştir. Bu tez çalışmasında MALE (Orta İrtifa Uzun Havada Kalış - Medium-Altitude Long-Endurance) sınıfı insansız hava araçlarına elektro-optik sistem seçimi problemi bütünleşik bir kaba küme yaklaşımı kullanılarak çözülmüştür. Öncelikle literatürden yararlanılarak ve alanında uzman kişilerden görüş alınarak kriter ve alternatifler belirlenmiştir. Kriterlerin ağırlıklandırması için bulanık en iyi en kötü yöntemi (BWM) kullanılmıştır. Ardından aralık değerli kaba küme tabanlı COPRAS (Complex Proportional Assessment Method) yöntemi kullanılarak alternatiflerin sıralaması yapılmıştır. Kriterlerin önem seviyelerinin belirlenmesi ve alternatiflerin değerlendirilmesi için teknik dokümanlardan ve uzman görüşlerinden yararlanılmıştır. Sonuç olarak MALE sınıfı insansız hava araçlarına takılabilecek en uygun elektro-optik sistemin seçimi için hangi kriterlerin daha önemli olabileceği tespit edilmiştir. Çalışmanın en sonunda MALE sınıfı insansız hava araçlarına uygun olan alternatiflerin öncelik sıralaması belirlenmiştir.
There is an increasing need for unmanned aerial vehicles (UAVs) today. UAVs, which have a wide range of area of use, has become a frequently used technology due to their various benefits. However, weight is a crucial concern in unmanned aerial vehicles. Since the amount of load that can be carried is limited, the payloads that can be loaded onto unmanned aerial vehicles are also subject to these limits. That is why payloads should be considered meticulously by the needs before installation. Electro-optic systems are one of the most essential payloads on UAVs. Electro-optic systems, which provide various benefits such as simultaneous image transfer, help the military immensely with intelligence, exploration, monitoring, and targeting. Electro-optic system models are abundant today. That is why choosing which model to use on UAVs has become an area of concern. In addition, determining crucial criteria and criteria requiring improvement has become a subject of interest and focus for companies. The problem of choosing electro-optic systems for MALE UAVs is solved in this research using an integrated rough set based approach. Firstly, criteria and alternatives were determined based on a literature review and expert opinions. Fuzzy BWM (Best Worst Method) was used to weight the criteria, and alternatives were ranked with interval rough set based COPRAS (Complex Proportional Assessment Method). Technical documents and expert opinions were used to determine the importance levels of the criteria and to evaluate the alternatives. As a result, it has been determined which criteria can be more critical for selecting the most suitable electro-optical system installed on MALE UAVs. At the end of the study, the priority order of the alternatives for MALE UAVs was determined.
There is an increasing need for unmanned aerial vehicles (UAVs) today. UAVs, which have a wide range of area of use, has become a frequently used technology due to their various benefits. However, weight is a crucial concern in unmanned aerial vehicles. Since the amount of load that can be carried is limited, the payloads that can be loaded onto unmanned aerial vehicles are also subject to these limits. That is why payloads should be considered meticulously by the needs before installation. Electro-optic systems are one of the most essential payloads on UAVs. Electro-optic systems, which provide various benefits such as simultaneous image transfer, help the military immensely with intelligence, exploration, monitoring, and targeting. Electro-optic system models are abundant today. That is why choosing which model to use on UAVs has become an area of concern. In addition, determining crucial criteria and criteria requiring improvement has become a subject of interest and focus for companies. The problem of choosing electro-optic systems for MALE UAVs is solved in this research using an integrated rough set based approach. Firstly, criteria and alternatives were determined based on a literature review and expert opinions. Fuzzy BWM (Best Worst Method) was used to weight the criteria, and alternatives were ranked with interval rough set based COPRAS (Complex Proportional Assessment Method). Technical documents and expert opinions were used to determine the importance levels of the criteria and to evaluate the alternatives. As a result, it has been determined which criteria can be more critical for selecting the most suitable electro-optical system installed on MALE UAVs. At the end of the study, the priority order of the alternatives for MALE UAVs was determined.
Açıklama
Yüksek Lisans Tezi
Anahtar Kelimeler
Bulanık BWM, Kaba Küme COPRAS, Elektro-Optik Sistem, İnsansız Hava Aracı, MALE, Fuzzy BWM, Rough COPRAS, Electro-Optic System, Unmanned Aerial Vehicle, Medium-Altitude Long-Endurance
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Özlek, A. (2023). İnsansız hava araçlarında elektro-optik sistem seçimi için bütünleşik kaba küme tabanlı BWM-COPRAS yaklaşımı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Konya.
