Abdî’nin Zafernâme’si
Yükleniyor...
Tarih
2015
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Fetihnâme, gazanâme, gazavatnâme türlerindeki eserler, ilk elden tarihî bilgi içermeleri sebebiyle tarih bilimi için önemli kaynaklardandır. Bununla birlikte bu eserlerin çoğunlukla sanatçı kimliği olan şairler/yazarlar tarafından kaleme alınmış olması, onları edebiyat araştırmaları için de önemli kaynaklar hâline getirir. Bu durum, söz konusu metinlerin sadece bir edebî şahsiyet tarafından yazılmasıyla ilgili değildir. Bu tür eserlerde yazarlar/şairler, bir sanatçı duyarlılığıyla çıkılan seferin, yapılan savaşın, kazanılan zaferin, yapılan antlaşmanın toplumda nasıl bir etkiye yol açtığını da yansıtırlar. Böylelikle eser, resmî tarihten farklı olarak dönem toplumunun zihniyetiyle ilgili çıkarımlar yapılabilecek bir belge niteliği kazanır Bu makalede Sarhoş Abdî'nin, içerdiği tarihî bilgilerle ve edebî yönüyle dikkat çeken Zafernâme'si incelenecek ve eserin çevriyazılı metni verilecektir. Genel olarak eserin konusunu, Vezir-i Azam Sinan Paşa'nın 1593-1594 yıllarında Avusturyalılara karşı düzenlediği Nemçe (Avusturya) seferi oluşturmaktadır. Mesnevi nazım şekliyle kaleme alınmış olan Zafernâme'de, Nemçe seferi çerçevesinde Tata [Bespirem/Pespirim (: Weszprem)], Papa, Senmarten (Saint Martin) ve Yanık (Raab, Györ) kalelerinin fethi anlatılmıştır. Mesneviden önce bir dibace yer almaktadır. Maddi bir beklenti içerisinde olduğu anlaşılan Abdî, başka edebî anlatılara da konu olan bu zaferleri kısaca tasvir etmiştir. Şair, kronolojik ayrıntılara ve detaylı tarihî bilgilere girmeden seferin ve yapılan savaşların önemli gördüğü aşamalarına genel hatlarıyla değinmiş, padişahın, Vezir-i Azam Sinan Paşa'nın ve Osmanlı ordusunun savaş meydanındaki başarılarını övmüş, Nemçe (Avusturya) ordusunu yermiştir.
The works of art in the type of fetihnâme, gazanâme, gazavatnâme are important resources for science of history as they include historical information from the first hand. However, these works have been written by poets/writers who have artist identity and it brings them as important resources as literature researches. This is not only related to its being a work of a literal person. In this kind of works, writers/poets reflect the effect of an agreement made, victory gained, war made, sail made on the society with an artist’s awareness. Thus, the work gains a sociological qualification to be able to make deductions regarding the mentality of the time society different from the official history. In this article, Zafernâme of Sarhoş (drunk) Abdî that attracts attention in terms of its historical information it includes will be examined and document of the work will be given. Generally, Nemçe (Austria), Grand Vizier Sinan Pasha organized against Austrians in 15931594 constitutes the subject of the work. In Zafernâme written as poetry (style of mathnawi), journey period of the army and conquest of Tata [Bespirem/Pespirim (: Weszprem)], Papa, Senmarten (Saint Martin) and Yanık (Raab, Györ) castles. There is a preamble before the mesnevi. Abdi who was understood that he was in a materialistic expectation, figured that battle subjected to other literal stories. The poet addressed the general lines of the important stages of the battles done without entering detailed historical information and chronological details praised the success of Ottoman Army, Sultan and Grand Vizier Sinan Pasha in the battlefield and reviled against Nemçe (Austria) army.
The works of art in the type of fetihnâme, gazanâme, gazavatnâme are important resources for science of history as they include historical information from the first hand. However, these works have been written by poets/writers who have artist identity and it brings them as important resources as literature researches. This is not only related to its being a work of a literal person. In this kind of works, writers/poets reflect the effect of an agreement made, victory gained, war made, sail made on the society with an artist’s awareness. Thus, the work gains a sociological qualification to be able to make deductions regarding the mentality of the time society different from the official history. In this article, Zafernâme of Sarhoş (drunk) Abdî that attracts attention in terms of its historical information it includes will be examined and document of the work will be given. Generally, Nemçe (Austria), Grand Vizier Sinan Pasha organized against Austrians in 15931594 constitutes the subject of the work. In Zafernâme written as poetry (style of mathnawi), journey period of the army and conquest of Tata [Bespirem/Pespirim (: Weszprem)], Papa, Senmarten (Saint Martin) and Yanık (Raab, Györ) castles. There is a preamble before the mesnevi. Abdi who was understood that he was in a materialistic expectation, figured that battle subjected to other literal stories. The poet addressed the general lines of the important stages of the battles done without entering detailed historical information and chronological details praised the success of Ottoman Army, Sultan and Grand Vizier Sinan Pasha in the battlefield and reviled against Nemçe (Austria) army.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Şarhoş Abdî, Zafernâme, Nemçe seferi, Tata, Senmarten, Yanık kalesi, Sarhoş Abdî, Battle of Nemçe (Austria), Weszprem, Saint Martin, Raab/Györ castle
Kaynak
Turkish Studies (Elektronik)
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
10
Sayı
16
Künye
Gürbüz, M. (2015). Abdî’nin Zafernâme’si. Turkish Studies (Elektronik), 10, 16, 627-670.
