Tarihi Akşehir evlerinde işlevsel sistemlerin analizi ve koruma ölçütleri
Yükleniyor...
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/embargoedAccess
Özet
Gelecek nesillere bilgi akışının devamlılığı ve kültürel değerlerin korunmasını sağlamak için tarihi yapıların sürdürülebilirliği sağlanmalıdır. Isıtma, soğutma, aydınlatma, havalandırma, çatı akaçlama, temiz ve atık su sistemlerinden oluşan işlevsel sistemler, yapıların sürekliliği ve gerekli olan pasif yaşam ve aktif iklimlendirme koşullarının sağlanması için önemli temel unsurlardır. Tarihi yapıların işlevsel sistemlerini konu alan çalışmalar mevcut olmasına rağmen geleneksel tarihi konut yapıları özelinde tüm sistemlerin, sistematik olarak incelendiği araştırmalar kısıtlıdır. Bu nedenle, bu araştırma kapsamında, öncelikle olarak geleneksel Anadolu evinde işlevsel sistemler araştırılmış ve detaylandırılmıştır. Elde dilen veriler ışığında, Konya, Akşehir ilçe merkezinde yer alan 72 adet geleneksel tarihi konut yapısı incelenmiş, bu yapılar arasından 137 ada 32 parsel ve 137 ada 34 parselde yer alan ve özgünlüğünü büyük oranda koruyan tescilli geleneksel konut yapıları, örnek alan çalışması olarak belirlenmiştir. Ardından, örneklem konut yapıları işlevsel sistemleri, ekolojik ve enerji etkin tasarım ölçütleri açısından incelenmiştir. Tasarım ölçütleri olarak enerjinin korunumu, suyun korunumu, malzemenin korunumu, yaşanabilir fiziksel çevrelerin tasarlanması ve yapı kabuğu, formu, cephelerinin tasarımında fiziksel çevre koşullarının ve güneş enerjisinden optimum yararlanma olanaklarının dikkate alınması parametreleri kullanılarak incelenmiş ve geleneksel tarihi konut yapılarıyla karşılaştırmalı bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Mevcut işlevsel sistem ve elemanların ölçülerinin alınıp detaylı rölövelerinin hazırlanması, arazi çalışması, arşiv ve literatür araştırması, yerel yönetimlerle görüşmeler ve korunmuşluk durumu analizleri, tez araştırması bağlamında kullanılan başlıca metotlardır. Bu çalışmada, Akşehir geleneksel konut yapılarında kullanılan işlevsel sistemlerin günümüzde özgünlüğünü koruyan örneklem yapılar üzerinden incelenmesi ve korunmuşluk durumlarının ve enerji etkin tasarım ölçütlerinin tespitinin yapılması amaçlanmıştır. İncelenen geleneksel konut yapılarında bulunan işlevsel sistemlerde günümüz konfor koşullarına uyarlamak için değişiklikler yapıldığı ve özgün sistemlerin büyük çoğunluğunun günümüzde kullanılmadığı gözlenmektedir. Örneklem geleneksel konut yapıları özelinde bu araştırma, geleneksel Anadolu evinde işlevsel sistemlerin tanınırlığının arttırılması, bu sistemlerin özgün hallerinin korunarak yaşatılması, sürdürülmesi ve günümüzdeki konfor koşullarına uygun olarak uyarlama potansiyellerinin irdelenmesi açısından önemlidir. Ayrıca, işlevsel sistemlerin, ekolojik tasarım ölçütleri bağlamında irdelenmesinde bu tez kapsamında geliştirilen yöntem önerisi sayesinde benzer tarihi konut yapıların araştırılmasında örnek oluşturması ve bu işlevsel sistemlerde kullanılan geleneksel yapım yöntemlerinin ve doğal yenilenebilir malzemelerin, günümüzdeki konfor koşullarına uyarlanıp devamlılığı ile potansiyellerinin incelenmesi açısından da önemli ve gereklidir.
The sustainability of historic buildings should be ensured to provide the continuity of data for future generations and the preservation of cultural values. Functional systems, consisting of heating, cooling, lighting, ventilation, roof drainage, clean water and waste water systems, are important basic elements for the continuity of buildings and for providing the necessary passive living and active climate conditions. Although there are studies on the functional systems of historic buildings, there are few studies that systematically examine all systems in traditional historic houses . Therefore, in this research, mainly the functional systems in traditional Anatolian house were studied and detailed. Based on the obtained data, 72 traditional historical houses in Konya, in the center of Akşehir district, were studied and among these buildings, the registered traditional houses in block 137, plot 32 and plot 137, plot 34 were determined as a case study. Then, the sample houses were investigated in terms of functional systems, ecological and energy efficient design criteria. Energy conservation, water conservation, material conservation, design of a livable physical environment and consideration of physical environmental conditions, and optimal use of solar energy in the design of the building envelope, form, and facades were examined as design criteria, and a comparative evaluation was made with traditional historic houses. The main methods used in the research of this thesis are the preparation of measured drawings of the existing functional systems and elements, as well as the preparation of detailed surveys, fieldwork, archival and literature research, interviews with local authorities and a conservation analysis. The aim of this study is to investigate the functional systems used in the traditional houses of Akşehir using example buildings that have retained their originality to this day, and to determine the state of conservation and the criteria for energy-efficient design. It was found that the functional systems in the studied traditional houses were modified to adapt them to today's comfort conditions, and most of the original systems are no longer used today. Specifically for the studied traditional houses, this study is important to make the functional systems in the traditional Anatolian houses more known, to preserve and maintain the original condition of these systems, and to study the adaptation possibilities to the present comfort conditions. In addition, it is important and necessary to study the functional systems in the context of ecological design criteria, to set an example for the study of similar historic residential buildings with the proposed methodology developed in this thesis, and to investigate the continuity and potential of traditional construction methods and natural renewable materials used in these functional systems by adapting them to today's comfort conditions.
The sustainability of historic buildings should be ensured to provide the continuity of data for future generations and the preservation of cultural values. Functional systems, consisting of heating, cooling, lighting, ventilation, roof drainage, clean water and waste water systems, are important basic elements for the continuity of buildings and for providing the necessary passive living and active climate conditions. Although there are studies on the functional systems of historic buildings, there are few studies that systematically examine all systems in traditional historic houses . Therefore, in this research, mainly the functional systems in traditional Anatolian house were studied and detailed. Based on the obtained data, 72 traditional historical houses in Konya, in the center of Akşehir district, were studied and among these buildings, the registered traditional houses in block 137, plot 32 and plot 137, plot 34 were determined as a case study. Then, the sample houses were investigated in terms of functional systems, ecological and energy efficient design criteria. Energy conservation, water conservation, material conservation, design of a livable physical environment and consideration of physical environmental conditions, and optimal use of solar energy in the design of the building envelope, form, and facades were examined as design criteria, and a comparative evaluation was made with traditional historic houses. The main methods used in the research of this thesis are the preparation of measured drawings of the existing functional systems and elements, as well as the preparation of detailed surveys, fieldwork, archival and literature research, interviews with local authorities and a conservation analysis. The aim of this study is to investigate the functional systems used in the traditional houses of Akşehir using example buildings that have retained their originality to this day, and to determine the state of conservation and the criteria for energy-efficient design. It was found that the functional systems in the studied traditional houses were modified to adapt them to today's comfort conditions, and most of the original systems are no longer used today. Specifically for the studied traditional houses, this study is important to make the functional systems in the traditional Anatolian houses more known, to preserve and maintain the original condition of these systems, and to study the adaptation possibilities to the present comfort conditions. In addition, it is important and necessary to study the functional systems in the context of ecological design criteria, to set an example for the study of similar historic residential buildings with the proposed methodology developed in this thesis, and to investigate the continuity and potential of traditional construction methods and natural renewable materials used in these functional systems by adapting them to today's comfort conditions.
Açıklama
Yüksek Lisans Tezi
Anahtar Kelimeler
Geleneksel Akşehir Evleri, İşlevsel Sistemler, Mimari Koruma, Sürdürülebilirlik, Tarihi Konut Yapısı, Akşehir Traditional Houses, Functional Systems, Architectural Preservation, Sustainability, Historic Houses
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Duysak Mankır, A. (2023). Tarihi Akşehir evlerinde işlevsel sistemlerin analizi ve koruma ölçütleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Konya.
