Arteriae lumbales ve klinik önemi: Bilgisayarlı tomografi çalışması
| dc.contributor.advisor | Uysal, İsmihan İlknur | |
| dc.contributor.author | Talan, Abdullah Taha | |
| dc.date.accessioned | 2025-08-11T10:54:11Z | |
| dc.date.available | 2025-08-11T10:54:11Z | |
| dc.date.issued | 2025 | |
| dc.date.submitted | 2025 | |
| dc.department | NEÜ, Meram Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Anatomi Anabilim Dalı | |
| dc.description.abstract | Amaç: Bu çalışmada, yetişkin bireylerde arteriae (aa.) lumbales’in morfolojik yapısı ve varyasyonlarının detaylı biçimde incelenmesi, morfometrik ölçümlerin yapılması ve elde edilen bulguların, özellikle cerrahi planlamalar ve girişimsel işlemler açısından öneminin vurgulanması amaçlanmıştır. Yöntem: Necmettin Erbakan Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı arşivinde bulunan 18 yaş üzerindeki 110 hastanın abdominal bilgisayarlı tomografi (BT) anjiografi görüntüleri retrospektif olarak incelendi. Lumbal arter (LA) çapları, orijin açıları, birbirleri arasındaki mesafeler 3D Slicer yazılımı kullanılarak aksiyel, sagittal ve koronal düzlemde ölçüldü. Ayrıca aa. lumbales varlığı, sayısı, çıkışların vertebra seviyesi, ortak kök varlığı, seyir ve komşu yapılar ile ilişkisi Syngo Via (Siemens, Almanya) çalışma istasyonunda belirlendi. Elde edilen veriler cinsiyet, yaş ve tarafa (sağ/sol) göre istatistiksel olarak karşılaştırılmış ve anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Bu çalışmada, 110 hastada toplam 857 arter incelenmiş, bilateral LA1-3 tüm bireylerde (%100) bulunmuş, bilateral LA4 ise %89 oranında saptanmıştır. Aa. lumbales ortalama çapları 2,05±0,64 mm, orijin açıları 23,95±12,16° ve aralarındaki mesafeler 34,7±3,79 mm bulundu. LA çapları, solda, orijin açıları sağ-alt ½ (L3 ve L4)’de ve LA1-2 mesafesi sağda, LA3-4 mesafesi ise solda daha büyüktü (p<0,05). Çap ve mesafeler erkeklerde daha büyüktü (p<0,05). LA morfometrik bulgularının yaşla anlamlı bir ilişkisi saptanmadı. Tüm ölçüm verileri sağ ve sol tarafta pozitif yönde birbirleriyle korelasyon gösterdi. Ortak kök oranı %58,2 olup, en sık LA4 gözlenmiştir. Yalnızca LA4’te ortak kök görülmesi en yaygın kombinasyon olmuş, cinsiyet ile ortak kök varlığı arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Aa. lumbales orijinleri genel olarak kendi seviyesindeki corpus vertebralis hizasında olmakla birlikte, çıkışların %31’i corpus vertebralis’in alt 1/3’ünde saptandı. LA1-2’nin corpus vertebralis’in alt 1/3’ünden, LA3’ün orta 1/3’ten, LA4’ün ise üst 1/3’ten çıktığı belirlenmiştir. Bilateral LA1, vakaların %20’sinde a. renalis’in üzerinde ve %80’inde a. renalis’in altında bir seviyede aorta abdominalis’ten ayrılmıştı. LA4 vakaların %12’sinde (%4 erkek, %8 kadın) bilateral a. sacralis mediana’dan çıkmıştı. LA5, vakaların %11’inde (%7 erkek, %4 kadın) saptandı. Arterlerin seyir paternlerinde en sık transvers ve descendens yönelimler gözlendi. Üst ½ de genellikle transvers, alt ½ de ise descendens seyir dominanttı. Aorta abdominalis en sık LA4 vertebra seviyesinde çatallanmıştı ve vakaların %98’inde saptanan a. sacralis mediana’ların %73’ü bifurcatio aortae’dan çıkmıştı. Sonuç: Sonuç olarak, aa. lumbales’in morfolojik yapısı ve varyasyonlarının detaylı olarak ortaya konulması, cerrahi ve girişimsel işlemlerde karşılaşılabilecek anatomik farklılıkların önceden öngörülmesini sağlayarak, komplikasyon riskini azaltma açısından büyük klinik önem taşımaktadır. Bu tür çalışmaların benzer şekilde ileri görüntüleme teknikleriyle desteklenmesi, bireysel anatomik farklılıkların daha iyi anlaşılmasına katkı sunacaktır. | |
| dc.description.abstract | Objective: This study aimed to comprehensively investigate the morphological structure and variations of the lumbar arteries (aa. lumbales) in adult individuals, to perform morphometric measurements, and to emphasize the clinical significance of the findings, particularly in terms of surgical planning and interventional procedures. Materials and Methods: Abdominal computed tomography (CT) angiography images of 110 patients aged over 18 years, archived in the Department of Radiology at Necmettin Erbakan University Faculty of Medicine, were retrospectively evaluated. Lumbar artery (LA) diameters, origin angles, and interarterial distances were measured on axial, sagittal, and coronal planes using 3D Slicer software. In addition, the presence, number, vertebral level of origin, presence of a common trunk, course, and relationship with adjacent structures of the aa. lumbales were assessed using the Syngo Via (Siemens, Germany) workstation. The obtained data were statistically compared according to sex, age, and laterality (right/left), with a significance level set at p<0.05. Results: In this study, a total of 857 arteries were evaluated in 110 patients. Bilateral LA1–3 were observed in all individuals (100%), while bilateral LA4 was detected in 89% of cases. The mean diameter of the aa. lumbales was 2.05±0.64 mm, the mean origin angle was 23.95±12.16°, and the mean interarterial distance was 34.7±3.79 mm. LA diameters were larger on the left, origin angles were greater on the right in the lower half (L3 and L4), LA1–2 distances were greater on the right, and LA3–4 distances were greater on the left (p<0.05). Diameters and distances were significantly greater in males (p<0.05), whereas morphometric parameters did not show a statistically significant relationship with age. All measurement data showed a positive correlation between the right and left sides. A common trunk was observed in 58.2% of cases, most frequently involving LA4. The most common combination was the presence of a common trunk only at LA4. There was no significant association between sex and presence of a common trunk. Although the origins of the aa. lumbales were generally at the level of their corresponding vertebral bodies, 31% of them originated from the lower third of the vertebral corpus. LA1–2 commonly originated from the lower third, LA3 from the middle third, and LA4 from the upper third of the vertebral body. Bilateral LA1 arose from the abdominal aorta above the renal artery in 20% of the cases and below it in 80%. In 12% of the cases (4% male, 8% female), LA4 originated bilaterally from the a. sacralis mediana. LA5 was observed in 11% of the cases (7% male, 4% female). The most frequent arterial course patterns were transverse and descending. The upper half typically showed a transverse course, whereas the lower half predominantly had a descending orientation. The abdominal aorta most frequently bifurcated at the L4 vertebral level, and in 98% of the cases, the a. sacralis mediana was identified, with 73% of them originating from the bifurcatio aortae. Conclusion: In conclusion, the detailed characterization of the morphological structure and variations of the aa. lumbales is of great clinical importance in predicting anatomical differences that may be encountered during surgical and interventional procedures, thereby reducing the risk of complications. Supporting such studies with advanced imaging techniques will contribute to a better understanding of individual anatomical variations. | |
| dc.identifier.citation | Talan, A. T. (2025). Arteriae lumbales ve klinik önemi: Bilgisayarlı tomografi çalışması. (Yayınlanmamış tıpta uzmanlık tezi) Necmettin Erbakan Üniversitesi, Tıp Fakültesi Temel Tıp Bilimleri Bölümü Anatomi Anabilim Dalı, Konya | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12452/19559 | |
| dc.identifier.yoktezid | 940587 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Necmettin Erbakan Üniversitesi, Tıp Fakültesi | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Aa. lumbales | |
| dc.subject | A. sacralis mediana | |
| dc.subject | Bilgisayarlı Tomografi | |
| dc.subject | Computed Tomography | |
| dc.subject | Ortak Kök | |
| dc.subject | Abdominal Aortic Bifurcation | |
| dc.subject | Common Trunk | |
| dc.subject | Bifurcatio aortae abdominalis | |
| dc.title | Arteriae lumbales ve klinik önemi: Bilgisayarlı tomografi çalışması | |
| dc.title.alternative | Lumbar arteries and their clinical significance: A computed tomography study | |
| dc.type | Specialist Thesis |
