Romantik ilişkilerde duygusal bağımlılık ile obsesif kompulsif özellikler arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenleme becerisinin aracı rolü

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2025

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu araştırmada romantik ilişkisi bulunan yetişkinlerin duygusal bağımlılıkları ile obsesif kompulsif özellikleri arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenleme becerisinin aracı rolü olup olmadığı incelenmiştir. Ayrıca duygusal bağımlılık, obsesif kompulsif özellikler ve bilişsel duygu düzenleme becerileri arasındaki ikili ilişkiler incelenmiştir. Araştırmada nicel araştırma modeli olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye'nin çeşitli bölgelerinden katılan 18-32 yaş arasındaki 272 kadın (%65.8), 141 erkek (%34.1) olmak üzere toplam 413 kişi oluşturmuştur. Araştırma verilerini toplamak amacıyla "Kişisel Bilgi Formu", " Duygusal Bağımlılık Ölçeği", "Maudsley Obsesif Kompulsif Belirti Ölçeği" ve " Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırmada toplanan verilerin analizi için SPSS 26 paket programı kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı, romantik ilişkisi bulunan yetişkinlerin duygusal bağımlılık, obsesif kompulsif yatkınlık ve bilişsel duygu düzenleme becerilerini demografik değişkenler açısından incelemek amacıyla Bağımsız Örneklemler için T-Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi, bilişsel duygu düzenleme becerilerinin aracılık analizi için IBM SPSS Process Macro 4.1 uygulaması kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre romantik ilişkisi bulunan yetişkinlerin duygusal bağımlılık düzeyleri cinsiyet, ilişki statüsü ve ilişki süresine göre anlamlı olarak farklılaşmıştır. Romantik ilişkisi bulunan yetişkinlerin obsesif kompulsif özellik gösterme düzeyleri bazı alt boyutlarda cinsiyet, ilişki statüsü ve ilişki süresine göre anlamlı olarak farklılaşmıştır. Romantik ilişkisi bulunan yetişkinlerin bilişsel duygu düzenleme becerileri bazı alt boyutlarda cinsiyet, ilişki statüsü ve ilişki süresine göre anlamlı olarak farklılaşmıştır. Kardeş sayısı ve doğum sırası bahsedilen değişkenlerin hiçbirinde anlamlı düzeyde farklılaşma göstermemiştir. Duygusal bağımlılık ile obsesif kompulsif bozukluğun sadece "Temizlik" alt boyutu arasında anlamlı düzeyde ilişki bulunmuştur. Duygusal bağımlılık ile bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin "Pozitif tekrar odaklanma" ve "Plana tekrar odaklanma" alt boyutları arasında anlamlı düzeyde ilişki bulunmuştur. Obsesif kompulsif bozukluk ve bazı alt boyutları ile bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin bazı alt boyutları arasında anlamlı düzeyde ilişkiler bulunmuştur. Duygusal bağımlılık ile obsesif kompulsif özellikler arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenleme becerisinin aracılık etkisine ise rastlanmamıştır.
In this study, the mediating role of cognitive emotion regulation skills in the relationship between emotional dependence and obsessive-compulsive traits of adults in romantic relationships was examined. In addition, the dyadic relationships between emotional dependence, obsessive-compulsive traits and cognitive emotion regulation skills were examined. Relational explanatory survey model, which is a quantitative research model, was used in the study. The study group of the research consisted of a total of 413 people, 272 females (65.8%) and 141 males (34.1%) between the ages of 18-32, from different regions of Turkey. 'Personal Information Form', "Emotional Dependency Scale", "Maudsley Obsessive Compulsive Symptom Scale" and "Cognitive Emotion Regulation Scale" were used to collect the research data. SPSS 26 package programme was used for the analysis of the data collected in the study. Pearson Product Moment Correlation Coefficient was used to determine the relationship between variables, T-Test for Independent Samples and One-Way Analysis of Variance were used to examine the emotional dependence, obsessive-compulsive tendency and cognitive emotion regulation skills of adults in romantic relationships in terms of demographic variables, and IBM SPSS Process Macro 4.1 application was used for mediation analysis of cognitive emotion regulation skills. According to the results of the study, emotional dependence levels of adults in romantic relationships differed significantly according to gender, relationship status and relationship duration. Obsessive-compulsive trait levels of adults in romantic relationships differed significantly in some sub-dimensions according to gender, relationship status and relationship duration. Cognitive emotion regulation skills of adults in romantic relationships differed significantly in some sub-dimensions according to gender, relationship status and relationship duration. The number of siblings and birth order did not differ significantly in any of the mentioned variables. There was a significant relationship between emotional dependence and only 'cleaning' sub-dimension of obsessive-compulsive disorder. There was a significant relationship between emotional dependence and the 'Positive refocusing' and 'Plan refocusing' sub-dimensions of cognitive emotion regulation strategies. There were significant relationships between obsessive-compulsive disorder and some of its sub-dimensions and some sub-dimensions of cognitive emotion regulation strategies. The mediating effect of cognitive emotion regulation skills on the relationship between emotional dependence and obsessive-compulsive traits was not found.

Açıklama

Yüksek Lisans Tezi

Anahtar Kelimeler

Bilişsel Duygu Düzenleme Becerisi, Duygusal Bağımlılık, Obsesif Kompulsif Özellikler, Romantik İlişkiler, Cognitive Emotion Regulation Skills, Emotional Dependence, Obsessive-Compulsive Traits, Romantic Relationships

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Demiröz, K. (2025). Romantik ilişkilerde duygusal bağımlılık ile obsesif kompulsif özellikler arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenleme becerisinin aracı rolü. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.