Otizm Spektrum Bozukluğu olan öğrencilerle çalışan öğretmenlere problem davranışlarla baş etme becerisi kazandırmaya dönük olarak hazırlanan eğitim programının etkililiği
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) bulunan bireylerin eğitimleri birçok yönden genel eğitimden ve özel eğitimin diğer alanlarından farklılaşır. OSB alanında, alana özgü eğitim yaklaşımları, var olan eğitim yaklaşımlarının uyarlanması uzmanlık istemektedir. Bu bağlamda öğretmenlerin OSB'li bireylerin eğitiminde öğretmenin materyal geliştirme ve teknolojiyi etkin kullanımı, aile eğitimi ve problemli davranışlarla baş etme gibi eğitimde üstlendiği görevler tüm eğitim alanlarından farklı, yoğun ve etkili destekle ilgili becerileri gerekli kılmaktadır. Ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı raporunda (2018) geliştirilmiş eğitim programları olmasına rağmen, OSB'li bireylerle çalışan öğretmenlerin problem davranışlarla baş etme ile ilgili becerilerinin geliştirilmesine gereksinim duyulduğu belirtilmiştir. Dolayısıyla, bu çalışmanın amacı, Otizm Spektrum Bozukluğu olan öğrencilerle çalışan öğretmenlere problem davranışlarla baş etme becerisi kazandırmaya dönük olarak hazırlanan eğitim programının etkililiğini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda; 1) OSB'li öğrencilerin problem davranışı ile baş etmede öğretim ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilmiş olan öğretmen eğitimi programının ihtiyaçları, 2) program uygulanan deney grubu ile kontrol grubu ön-test ve son-test puanları arasında fark, 3) deney ve kontrol grubu ön-testi ile son-test puanları arasında fark, 4) eğitim öncesi ve sonrası öğretmenlerin hazırladığı davranış değiştirme programları ve 5) program hazırlama yeterliklerinin nasıl olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma amacı doğrultusunda oluşturulan programda otizmli bireylerin problem davranışlarının sadece okul içinde kontrol edilmesi ile ilgili değil, okul dışı faaliyetlerde de kontrol edilmesine yönelik çalışılmıştır. F Bu çalışmanın araştırma modeli nicel ve nitel araştırmaların birlikte kullanıldığı karma araştırma yöntemidir. Araştırmanın nicel boyutunda deneysel araştırma yaklaşımlarından ön-test son-test kontrol gruplu desen kullanılmıştır. Puanların oluşturduğu grup parametrik dağılım göstermediği için verilerin analizinde Mann Whitney-U ve Wilcoxon t testi kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda ise Nitel Durum Çalışması türlerinden Açıklayıcı/Tanımlayıcı Durum Çalışması yöntemi kullanılmıştır. İhtiyaç analizi için Provus Farklar yaklaşımı tekniği tercih edilmiştir. Veri toplama araçları olarak; nicel araştırmada 'OSB'li Öğrencilerin Problem Davranışlarıyla Baş Etmede Geliştirilen Öğretmen Eğitim Programı (OBDA-GOEP)' ve 40 sorudan oluşan başarı testi geliştirilmiştir. Nitel boyutta ise etkinlik inceleme formu, öğretim sonrası yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları 32 özel eğitim öğretmenidir. Öğretmenler kolay ulaşılabilir örneklem tekniği ile belirlenen 50 öğretmen içerisinden ön-test puanları birbirine en yakın 32 öğretmenin seçimi ile belirlenmiştir. Araştırma sonucunda; OSB'li öğrencilerin problem davranışı ile baş etmede öğretmenlerin öğretim ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilen 'Öğretmen Eğitimi Programı' uygulanan deney grubu ile kontrol grubu arasında ve deney grubu ön-test son-test puanları arasında anlamlı düzeyde fark oluşturmuştur. OSB'li öğrencilerin problem davranışı ile baş etme eğitimi öncesi ve sonrası öğretmenlerin hazırladığı davranış değiştirme programları ve program hazırlama yeterlikleri üzerinde uygulandığı deney grubunda etkili olmuştur.
The education of individuals with Autism Spectrum Disorders (ASD) differs in many ways from general education and other areas of special education. In the field of educating ASD, training approaches specific to the area and adaptation of existing training approaches turn into topics that require expertise. Material development and effective technology use, family education processes and managing and dealing with promlem behaviours in the education of individuals with ASD require different, intensive and effective support from all educational fields. Although there are many educational programs on those issues the Ministry of National Education report (2018) indicates that there is a need to improve the teachers' managing and dealing with skills for decreasing or eliminating the problem behaviours of students with ASD urgently. Therefore, the aim of this study was to determine the effectiveness of the training program, which was developed by the researcher via training teachers who work with students with Autism Spectrum Disorder and to see whether the program was effective to improve the teachers' skills to be able to manage and cope with problem behaviours. In accordance with this purpose, the needs of the teacher training program were identified. Then, 'the Teacher Training Program Developed to Cope with the Problem Behaviours of Students with ASD' (OBDA-GOEP for Teachers) was developed and piloted before using the program in the main study. The research method of this study is 'mixed research method' in which quantitative and qualitative research methods were used. In the quantitative research method, a pre-test post-test control group design, which is one of the experimental methods, was used. Since the group formed by the scores did not show a parametric distribution, Mann Whitney-U and Wilcoxon t tests were used in the analysis of the quantitative data. In the qualitative study, the Descriptive Case Study method, which is one of qualitative research methods was used. Provus discrepancy evaluation technique was preferred for the needs analysis. The achievement test which consists of 40 questions in the quantitative dimension, the activity examination form, and the post-instruction semi-structured interview form via the qualitative research method were used. The participants of the study were 32 special education teachers and 32 participants were selected according to their pre-test scores from 50 teachers determined with the help of convenience sampling technique. The research results indicated that the Teacher Training Program made a significant difference between the experimental group and the control group scores. The program was effective in determining target behavior and teachers' skills and competencies on dealing with problem behaviors.
The education of individuals with Autism Spectrum Disorders (ASD) differs in many ways from general education and other areas of special education. In the field of educating ASD, training approaches specific to the area and adaptation of existing training approaches turn into topics that require expertise. Material development and effective technology use, family education processes and managing and dealing with promlem behaviours in the education of individuals with ASD require different, intensive and effective support from all educational fields. Although there are many educational programs on those issues the Ministry of National Education report (2018) indicates that there is a need to improve the teachers' managing and dealing with skills for decreasing or eliminating the problem behaviours of students with ASD urgently. Therefore, the aim of this study was to determine the effectiveness of the training program, which was developed by the researcher via training teachers who work with students with Autism Spectrum Disorder and to see whether the program was effective to improve the teachers' skills to be able to manage and cope with problem behaviours. In accordance with this purpose, the needs of the teacher training program were identified. Then, 'the Teacher Training Program Developed to Cope with the Problem Behaviours of Students with ASD' (OBDA-GOEP for Teachers) was developed and piloted before using the program in the main study. The research method of this study is 'mixed research method' in which quantitative and qualitative research methods were used. In the quantitative research method, a pre-test post-test control group design, which is one of the experimental methods, was used. Since the group formed by the scores did not show a parametric distribution, Mann Whitney-U and Wilcoxon t tests were used in the analysis of the quantitative data. In the qualitative study, the Descriptive Case Study method, which is one of qualitative research methods was used. Provus discrepancy evaluation technique was preferred for the needs analysis. The achievement test which consists of 40 questions in the quantitative dimension, the activity examination form, and the post-instruction semi-structured interview form via the qualitative research method were used. The participants of the study were 32 special education teachers and 32 participants were selected according to their pre-test scores from 50 teachers determined with the help of convenience sampling technique. The research results indicated that the Teacher Training Program made a significant difference between the experimental group and the control group scores. The program was effective in determining target behavior and teachers' skills and competencies on dealing with problem behaviors.
Açıklama
Doktora Tezi
Anahtar Kelimeler
Otizmli bireyler, otizm spektrum bozukluğu, problem davranış, program, baş etme, ihtiyaç belirleme, öğretmen eğitimi, bilimsel temelli olan uygulamalar, uygulamalı davranış analizi, Autism Spectrum Disorders, Autistic students, problem behaviour, training program, needs analysis, dealing with the problem behaviours, teacher training, evidence-based approaches, applied behaviour analysis
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Koçak, F. (2020). Otizm Spektrum Bozukluğu olan öğrencilerle çalışan öğretmenlere problem davranışlarla baş etme becerisi kazandırmaya dönük olarak hazırlanan eğitim programının etkililiği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Özel Eğitim Anabilim Dalı, Konya.
