II. Abdülhamid dönemi devlet-kabile ilişkisi, Aşiret Mektebi örneği

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Osmanlı Devleti modernleşmenin temeli olarak gördüğü eğitimi, XIX. yüzyılın her aşamasında iyi bir seviyeye getirmek için politikalar üretmiştir. Eğitimi geliştirmek için nizamnameler yazılmış bakanlık ve meclis gibi benzeri yapılar icra edilmiştir. Devleti ayakta tutabilmek adına güçlü kurumlar kurulmaya çalışılmış ve merkezin gücünü taşraya iletmeye çalışmışlardır. Tanzimat dönemiyle beraber devletin merkeziyetçi tavrı daha hissedilir hale gelmiş ve faaliyetlerini bu doğrultuda gerçekleştirmiştir. Osmanlı Devleti'nin son dönemlerde ortaya çıkan "Kürt İsyanları" ve "Arap coğrafyasındaki karışıklıkları" altında yatan sebeplerden birisi de merkeziyetçi politikalardır. Devlet, Diyarbakır, Suriye, Basra, Trablusgarp gibi Kürt ve Arap nüfuslarının yoğun olduğu bölgeleri kontrol altına alabilmek adına buradaki güçlü beyleri merkezin bünyesine almaya çalışmıştır. Daha sonraki süreçte II. Abdülhamid buralarda kontrolü sağlamak için Panislamist politikalar üretmiştir. Devlet, bu politikalar çerçevesinde kurulan "Aşiret Mektebi" ilk etapta Arap Aşiretlerinin önde gelen çocuklarını başkente getirerek okula kaydetmişlerdir. II. Abdülhamid, bu okula ekstra önem vermiş ve okulun işleyişi ile ilgili bilgiler almıştır. Daha sonrasında yine Panislamist politikanın bir ürünü olan Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da Kürtlerden oluşan "Hamidiye Alayları" mensupları da kendi çocuklarının kaydını talep etmişler ve bu talepleri doğrultusunda Kürtlerden de öğrenci alınmıştır. Son olarak da Arnavut çocuklar İstanbul'a getirilerek okula kaydedilmiştir. Bu okulun en büyük amacı, sömürgeci devletleri bu bölgelerdeki faaliyetlerini boşa çıkarmak ve aynı zamanda aşiretlerin ileri gelen çocuklarını eğiterek merkezin bürokratik himayesine almaya çalışmaktır. Aşiret mektebinden mezun olanlar devletin son dönemlerinde orduda ve bürokrasi içinde yer almışlardır.
The Ottoman Empire, perceiving education as the cornerstone of modernization, endeavoured to enhance its educational standards throughout the 19th century by formulating policies and establishing administrative structures such as ministries and assemblies. These endeavors aimed at strengthening education were driven by a strategic necessity to preserve the unity of the state, resulting in the establishment of resilient institutions and initiatives geared towards decentralizing authority to the provinces. During the Tanzimat era, the state's inclination towards centralization became more pronounced, shaping its actions accordingly. Notably, the emergence of "Kurdish Rebellions'' and unrest in the Arab regions in the later stages of the empire can be partially attributed to its centralist policies. In order to assert control over regions with substantial Kurdish and Arab populations, such as Diyarbakır, Syria, Basra, and Tripolitania, the Ottoman government endeavored to integrate influential local leaders into its administrative framework. Subsequently, under Abdulhamid II's rule, the administration pursued Pan-Islamist policies to consolidate authority in these regions. The establishment of the "Tribal School" exemplifies this approach, initially enrolling prominent children from Arab tribes by relocating them to the capital. Abdulhamid II attached significant importance to this institution, actively overseeing its operations. Additionally, members of the "Hamidiye Regiments," predominantly composed of Kurds in Eastern and Southeastern Anatolia, advocated for the enrollment of their children, leading to the admission of Kurdish students. Lastly, the primary objective of these educational initiatives, including the enrollment of Albanian children in Istanbul, was twofold: to counter colonial activities in these regions and to integrate the children of tribal leaders into the administrative structure of the empire's center. Graduates of the tribal school assumed significant roles within the military and bureaucracy during the twilight years of the empire.

Açıklama

Doktora Tezi

Anahtar Kelimeler

II. Abdülhamid, Pan-İslamizm, Merkezileşme, Eğitim, Aşiret Mektebi, Abdulhamid II, Pan-Islamism, Centralization, Education, Tribal School

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Güler, Y. (2024). II. Abdülhamid dönemi devlet-kabile ilişkisi, Aşiret Mektebi örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Konya.