Üniversite öğrencilerinin tevazu düzeylerinin denetim odağı ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi
| dc.contributor.advisor | Deniz, Mehmet Engin | |
| dc.contributor.author | Saygın, Yeliz | |
| dc.date.accessioned | 2019-07-10T11:11:41Z | |
| dc.date.available | 2019-07-10T11:11:41Z | |
| dc.date.issued | 2014 | |
| dc.department | NEÜ, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı | en_US |
| dc.description | Doktora Tezi. YÖK Tez No: 372168 | en_US |
| dc.description.abstract | Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin denetim odağı ve beş faktör kişilik özelliklerinin tevazu düzeylerini anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığını ve üniversite öğrencilerinin tevazu puanlarının öğrencilerin özlük niteliklerine (cinsiyet, sınıf ve ebeveyn tutumu) göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Araştırmanın bağımsız değişkenleri özlük nitelikleri (cinsiyet, sınıf ve ebeveyn tutumu), denetim odağı ve beş faktör kişilik özellikleridir. Bağımlı değişken ise üniversite öğrencilerinin tevazu düzeyleridir. Araştırmanın çalışma evreni Selçuk Üniversitesi ile Necmettin Erbakan Üniversitesi'nin öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Necmettin Erbakan Üniversitesi'nin Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, İlahiyat Fakültesi; Selçuk Üniversitesi'nin İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi ve Fen-Edebiyat Fakültesinin çeşitli bölümlerinde öğrenim görmekte olan 1., 2., 3. ve 4. sınıf öğrencileri arasından tesadüfi örnekleme yoluyla seçilmiştir. Araştırma örneklemi 486'sı kız, 261'i erkek olmak üzere toplam 747 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrencilerin yaş aralığı 18-25 ve yaş ortalaması ise 20.31'dir. Öğrencilerin denetim odağı puanlarını belirlemek için Rotter İç-Dış Kontrol Ölçeği (RİDKOÖ) (Dağ, 1991), tevazu puanlarını belirlemek için araştırmacı tarafından Türkçe uyarlaması yapılmış Tevazu Ölçeği ve beş faktör kişilik özellikleri puanlarının belirlenmesinde Sıfatlara Dayalı kişilik Testi (SDKT) (Bacanlı, İlhan ve Arslan, 2009) kullanılmıştır. Tevazu puan ortalamalarının cinsiyet değişkenine göre grupların ortalamaları arasındaki farkın önem kontrolü t testi ile yapılmıştır. Tevazu puan ortalamalarının sınıf ve ebeveyn tutumu değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığı tek yönlü varyans analizi ile test edilmiş, farklılaşma gözlenen durumlarda farklılaşmanın kaynağının belirlenmesi için ileri analiz olarak Tukey testi kullanılmıştır. Tevazu, denetim odağı ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin analizinde Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı Tekniğinden yararlanılmıştır. Denetim odağı ve beş faktör kişilik özelliklerinin tevazuyu anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığı ise basit regresyon analizi ile hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular aşağıda özetlenmiştir. 1. Cinsiyet değişkeni açısından öğrencilerin tevazu puanları arasında anlamlı düzeyde farklılaşma bulunmuştur. Kız öğrencilerin tevazu puan ortalamaları erkek öğrencilerin tevazu puan ortalamalarından daha yüksektir. 2. Sınıf değişkeni açısından tevazu puan ortalamaları arasında anlamlı düzeyde farklılaşma bulunmuştur. Dördüncü sınıf öğrencilerinin tevazu puan ortalamaları ikinic ve üçüncü sınıf öğrencilerinden anlamlı düzeyde yüksektir. 3. Ebeveynlerinin tutumunu demokratik olarak değerlendiren öğrencilerin tevazu puan ortalamaları ebeveynlerinin tutumunu otoriter, ilgisiz ve koruyucu olarak değerlendirenlerden anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. 4. Öğrencilerin tevazu ve denetim odağı puanları arasında anlamlı bir ilişki yokken, denetim odağının tevazu puanlarını açıklamadığı görülmektedir. 5. Öğrencilerin tevazu puanları ile beş faktör kişilik özelliklerinden duygusal dengesizlik/nevrotizm puanları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunurken, dışadönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık ve sorumluluk alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuş ve beş faktör kişilik özelliklerinin tevazuyu anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür. Bulguların değerlendirilmesinden elde edilen sonuçlara göre yorumlar yapılmış, alanda çalışanlara ve benzer konularda çalışma yapmak isteyen araştırmacılara çeşitli önerilerde bulunulmuştur. | en_US |
| dc.description.abstract | The purpose of this research is to determine if the university student's locus of control and five factor personality traits scores predict their humility levels and if their humility scores differantiate with respect to their demographics (gender, class and perceived parental attitude). The independent variables of the research were demographics (gender, class and perceived parental attitude), locus of control and five factor personality traits and dependent variable was humility levels of the university students. The scope of this study was comprised of the undergraduate student from different faculties of Selçuk University and Necmettin Erbakan University. The sample set of the research was composed of students from different faculties (Ahmet Keleşoğlu Faculty of Education,, Faculty of Theology, Faculty of Engineering and Arcitecture, Faculty of Literature and Sicience, Faculty of Economics and Administrative Sciences). Participants of the research were 1st and 4th grades university students from different faculties of Selçuk and Necmettin Erbakan University chosen by random cluster sampling method. Participants were made up of totally 747 students of which 486 were females and 261 males with ages ranging from 18-25, with a mean os 20.31. In order to determine the locus of control scores of the students, Rotter's Internal-External Control Scale (Dağ, 1991), for personality scores Five Factor Personality Scale (Bacanlı, İlhan and Arslan, 2009), for humility scores Humility Scale, Turkish adaptation made by the researcher. The signification control of differentiation between the mean scores of the humility and gender was made by t test. One way anova was employed in order to determine if humility mean scores differantiate with respect to class and perceived parental attitude variables and Tukey test was used as further analysis to determine the source of differantiation. Pearson Moments Multiplier Correlation Coefficient was used fort he determination of relationship among locus of control, five factor personality traits and humility. Linear Regression analysis was used in order to determine if locus of control and five factor personality traits significantly predict humility. Findings of the research are given below; 1. There was significant differantiation between scores with respect to gender variable. Female students' humility mean scores were higher than males srudents. 2. There was significant differantiation between humility scores with respect to class variable. Humility mean scores of 4th grade students were significantly higher than 2nd and 3rd grade students. 3. The humility levels of the students who perceive their parantel attitude as democratic were significantly higher than the students who perceive parents as protective, authoritarian and uncertain. 4. There were no significant positive correlations between humility and locus of control mean scores and it was not seen that locus of control significantly predicts humility. 5. There was a significant negative correlation between the students' humility scores and neuroticism dimension of five factor personality traits, whereas there were significant positive relations between extraversioni openness to experiences, agreeableness and conscientiousness dimensions. According tol ast finding, five factor personality traits was seen that significantly predicts humility. Several imlications of the aforementioned findings for both research and practice were discussed and recomendations for future research were made. | en_US |
| dc.identifier.citation | Saygın, Y. (2014). Üniversite öğrencilerinin tevazu düzeylerinin denetim odağı ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya. | en_US |
| dc.identifier.other | 0 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12452/524 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.orcid | 60143 | en_US |
| dc.publisher | Necmettin Erbakan Üniversitesi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.title | Üniversite öğrencilerinin tevazu düzeylerinin denetim odağı ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi | en_US |
| dc.title.alternative | İnvestigation of humility of university students in terms of locus of control and personality traits | en_US |
| dc.type | Doctoral Thesis | en_US |
