Hanefî ve Şafiî fıkıh kitaplarında geçen delil olmaya elverişsiz rivayetler -el-Hidâye ve eş-Şerhu’l-Kebîr örneği-.

Hadisler, fıkıhta hüküm istinbâtında başvurulan delillerdendir. Fakîhin, herhangi bir konuda doğru hükme ulaşması için, kullandığı materyallerin de uygun olması gerekir. Fakîhlerin hüküm verirken delil olarak ihticâca elverişli olmayan rivayetler kullandıklarına dair iddia öteden beri tartışılagelmektedir. Bu çalışma, Ebü'l-Hasen Burhânüddîn Alî b. Ebî Bekr b. Abdilcelîl el-Ferganî el Mergīnânî’nin (ö. 593/1197) kaleme aldığı el-Hidâye şerḥu Bidâyeti'l-mübtedî isimli eser ile Ebü'l-Kâsım Abdülkerîm b. Muhammed b. Abdilkerîm el-Kazvînî er-Râfiî (ö. 623/1226) tarafından kaleme alınan el-ʿAzîz fî Şerḥi'l-Vecîz yani daha yaygın şekilde kullanılan ismiyle eş-Şerḥu'l-kebîr isimli eserlerde kullanılan delil olmaya uygun olmayan rivayetler hakkındadır. Bu çalışma, delil olmaya elverişsiz bu rivayetlerin hadis ilmi açısından değerlendirmesini ve bu rivayetlerin uygun olmadıkları halde delil olarak kullanılmalarının muhtemel sebeplerini konu edinmektedir.

Hadiths are among the evidences that are used for judgment in fiqh. In order for the faqih to reach the right judgment on any subject, the evidences must also be appropriate. It is argued that the jurists used weak narrations that are not suitable for evidence. This study seeks to determine whether Shedidu’d-da’f (very weak) and mawdu (fabricated) narrations were used as legal proofs for deduction in the two major fiqh boks: al-Hidâyah (a major legal text of Hanafi School written by Burhān al-Dīn ‘Alī b. Abī Bakr al-Marghīnānī) and al-Sharh al-Kabîr (one of the major legal texts of Shafi’i School written by Ebu’l-Khasım Abdulkherim el-Kazvini er-Rafii).