Kentsel Ayrışmanın Toplumsal Cinsiyet Bağlamında İncelenmesi: Konya'daki Eril Mekânlar
| dc.authorid | 0000-0003-1073-4588 | en_US |
| dc.contributor.advisor | Özkazanç, Seher | |
| dc.contributor.author | Çağ, Tuğçe | |
| dc.date.accessioned | 2022-01-14T07:40:24Z | |
| dc.date.available | 2022-01-14T07:40:24Z | |
| dc.date.issued | 2021 | en_US |
| dc.department | NEÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı | en_US |
| dc.description | Yüksek Lisans Tezi | en_US |
| dc.description.abstract | Mekân yüzyıllar boyunca üzerinde düşünülen ve tartışılan bir kavram olmuş bu nedenle de farklılaşan mekân tanımları ortaya çıkmıştır. Literatürde en yalın hali ile “yaşam alanı” olarak somutlaştırılan mekân nosyonu zamanla ilişkisel bir olgu olarak ele alınmaya başlanmıştır. Böylece önceleri sadece barınma amaçlı korunaklı alan yaratma düşüncesi, sonrasında barınılan mekânı çevresiyle ilişkisel olarak ele alma yönünde evrilmiştir. İnsanın dış mekânlara yeni işlevler ve anlamlar yüklemesiyle birlikte ise kentlerin ortaya çıktığını söylemek mümkündür. Büyüyen ve gelişen kentlerde mekânsal ilişkiler güçlenmeye başlamış, özellikle sanayi devrimi bu süreci hızlandırmıştır. Süreçte insan ve mekân arasındaki etkileşim yeni toplumsal ilişkileri ve dolayısıyla yeni sorunları beraberinde getirmiştir. Bu sorunlardan en somutu ise mekânsal ayrışma (spatial segregation) olarak karşımıza çıkmaktadır. Kentsel mekânlardaki ayrışma sorunu, yalnızca fiziksel boyutta değil aynı zamanda sosyal ve sınıfsal olarak da etkisini göstermiştir. Çalışma kapsamında Marksist düşünürlerin ekonomi-politik temelli mekânsal ayrışma kuramları ile birlikte sosyo-mekânsal ayrışma kuramları incelenmiştir. Bu bağlamda ayrıştırılmış kentsel mekânlar ve toplumsal cinsiyet arasındaki ilişkinin açığa çıkarılması amaçlanmaktadır. Çalışma kapsamında mekânın cinsiyeti, diğer bir deyişle mekâna yansıyan eril ve dişil kimlikler özelinde bir araştırma yapılmıştır. Araştırma kapsamında örneklem alan olan Konya ili kent merkezi özelinde anket ve derinlemesine görüşme teknikleri kullanılmıştır. Araştırma deseni hem nitel hem de nicel araştırma tekniklerine dayanmaktadır. Bu bağlamda anketlerden elde edilen veriler SPSS 25, derinlemesine görüşmelerden elde edilen veriler Maxqda 2020 programı üzerinden analize tabi tutulmuştur. Analizler çalışmanın temel dayanağı olan cinsiyet değişkeni özelinde şekillenmiştir. Anketlerden elde edilen veriler ışığında güvenlik parametresi ve gün vaktinin cinsiyet ile mekânsal ayrışma arasındaki ilişkiyi şekillendiren nosyonlar olduğu çıkarımları yapılmıştır. Bu bağlamda çalışma cinsiyet, mekân güvenliği ve mekânın hava kararmadan önce ve hava karardıktan sonraki kullanım düzeyi ile ilişkilendirilmiştir. Araştırmanın sonuçlarında mekânın toplumsal cinsiyet rolleri ile şekillendiği, kadınların bu mekân kurgusunda toplumun dışına itildiği, ayrıştırıldığı bulgulanmıştır. Ayrıştırılma sonucunda ataerkil zihniyet etkisiyle eril mekânlar oluşmuş ve bu mekânlar yalnızca zihin haritaları ile anlam kazanmıştır. Kadınların güvensiz olarak nitelendirdiği mekânların dışında kalması ile kadınlar kamusal mekânlara yabancılaşmış ve kentsel mekânlara erişimde stres yaşayan kadınlarda endişe, kaygı ve korku duygularını açığa çıkmıştır. | en_US |
| dc.description.abstract | Space was a concept contemplated and discussed for centuries, and as a consequence, differing space definitions came into being. The notion of space described tangibly as the ‘living area’ in its simplest sense in the relevant literature was addressed as a relational phenomenon over time. Thus, the idea of creating a sheltered space solely for accommodation evolved later on to address the accommodation space in a relational context with its environment. It is possible to say that the cities emerged once human beings attributed new functions and meanings to outer spaces. The spatial relationships began to be strengthened in growing and developing cities, and particularly the industrial revolution accelerated this process. In the process, the interaction between the human being and space was accompanied by new societal relations and accordingly by new problems. Of these problems, the most tangible one confronts us as spatial segregation. The problem of spatial segregation in urban spaces made its effect felt in terms of not only the physical aspect but also social and class contexts. In the study, Marxist philosophers’ socio-spatial theories, as well as their spatial segregation theories based on political economy, were analyzed. In this context, the study aims to explore the relationship between segregated urban spaces and gender. Research with particular emphasis on the gender of the space, in other words, the masculine and feminine identities reflected on the space, was conducted in the study. In the context of the research, the survey and in-depth interview techniques were used specifically in the province center of Konya, Turkey, that constituted the sample of the study. The research design rests on both qualitative and quantitative research techniques. In this respect, the data obtained from the surveys were analyzed with SPSS 25.0 whilst the data gathered from in-depth interviews were analyzed with MAXQDA 2020. The analyses were shaped particularly in terms of the variable of gender that was the basic pillar of the study. In light of the data obtained from the surveys, it was inferred that the security parameter and daytime were notions shaping the relationship between gender and spatial segregation. In this sense, the study identified the relationships of gender with space security and the level of usage of the space before and after sunset. As per the research results, it was found that the space was shaped by gender roles, and the women were ostracized and segregated from society. As a consequence of segregation, the masculine spaces came into being along with the effect of the patriarchal mindset, and such spaces gained meaning only through mind maps. The women were alienated from public spaces along with exclusion from spaces that they deemed insecure, and the feelings of worry, anxiety, and fear were manifested by the women who were stressed out in terms of accessing urban spaces. | en_US |
| dc.identifier.citation | Çağ, T. (2021). Kentsel ayrışmanın toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi:Konya'daki eril mekânlar. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı, Konya. | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12452/8035 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/embargoedAccess | en_US |
| dc.subject | Ayrışma | en_US |
| dc.subject | Dışlanma | en_US |
| dc.subject | Eril mekân | en_US |
| dc.subject | Güvenlik | en_US |
| dc.subject | Gün vakti | en_US |
| dc.subject | Toplumsal cinsiyet | en_US |
| dc.subject | Segregation | en_US |
| dc.subject | Exclusion | en_US |
| dc.subject | Masculine space | en_US |
| dc.subject | Security | en_US |
| dc.subject | Daytime | en_US |
| dc.subject | Gender | en_US |
| dc.title | Kentsel Ayrışmanın Toplumsal Cinsiyet Bağlamında İncelenmesi: Konya'daki Eril Mekânlar | en_US |
| dc.title.alternative | Examination of Urban Segregation in Context of Gender: Masculine Places in Konya | en_US |
| dc.type | Master Thesis | en_US |
