Ayna ve ekran karşısında yapılan yüz ifadesi öğretim etkinliklerinin otizmli öğrencilerin öz-farkındalıkları üzerine etkisi

Bu araştırmada ayna ve ekran karşısında yapılan yüz ifadesi öğretim etkinliklerinin otizm spektrum bozukluğu tanısı almış öğrencilerin öz-farkındalıkları üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya otizm spektrum bozukluğu (OSB) tanısı almış, 7-10 yaş aralığında olan biri kız diğer ikisi erkek toplam üç öğrenci katılmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenleri, öğretim oturumlarında gerçekleştirilen, ayna karşısında yapılan yüz ifadesi öğretim etkinliği ve ekran karşısında yapılan yüz ifadesi öğretim etkinliğidir. Araştırmanın bağımlı değişkeni ise, OSB'li öğrencilerin öz-farkındalık becerileridir. Öğretim oturumlarında kullanılan materyaller (ayna ve ekran) aracılığıyla katılımcıların öz-farkındalık becerileri sergileyip sergilemediklerini gözlemlenmiştir. Araştırmada tek denekli araştırma modellerinden dönüşümlü uygulamalar modeli kullanılmıştır. Çalışmanın etkililik verileri ''Öz-farkındalık Becerisi Veri Kayıt Formu'' üzerinde kayıt tutularak toplanılmış ve grafiksel analiz yoluyla analiz edilerek görsel olarak sunulmuştur. Araştırmanın sosyal geçerliğini belirlemek amacıyla aileler ve öğretmenlerle yapılan görüşmelerde, araştırmacı tarafından yarı yapılandırılmış görüşme formu şeklinde hazırlanmış sosyal geçerlik veri toplama formu kullanılarak toplanan veriler betimsel analiz ile analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen bulgulara göre, araştırmaya katılan tüm katılımcılara, yüz ifadesi öğretiminde ve yüz ifadesi öğretimi esnasında öz-farkındalık becerilerini sergilemeleri bakımından, her iki sunu (ayna ve ekran) şeklinin etkili olduğu, öğrencilerin ayna ve ekran karşısında kendi görüntülerine baktıkları, yüzlerini inceleyerek yüzlerine konulan işarete dokundukları, sorulduğunda kendi görüntülerini gösterdikleri, yüz ifadesi ile olay resmini eşledikleri görülmüştür. Katılımcı öğrencilerin ikisinde öz-farkındalık becerilerini gerçekleştirmede ekran uygulaması daha etkiliyken, bir öğrencide ayna uygulamasının daha etkili olduğu bulguları elde edilmiştir. Araştırmanın öğretim sona erdikten 1,2 ve 4 hafta sonra alınan kalıcılık bulguları öğrencilerin edindikleri becerileri koruduklarını göstermiştir. Çalışmanın sosyal geçerlik bulgularına bakıldığında ayna ve ekran karşısındaki yüz ifadesi öğretim etkinlikleri ve bu etkinliklerin öğrencilerin öz-farkındalıkları üzerine etkisi ile ilgili öğretmenler ve aileler araştırma hakkında yapılan uygulamaların etkili olduğu şeklinde olumlu görüş bildirmişlerdir.

The present study which aims to examine the effects of facial expression teaching activities in front of mirror and screen on the self-awareness of students diagnosed with autism spectrum disorder employed alternating treatments design, one of the single-subject research methods. The dependent variable of the study was the self-awareness skill levels of students with autism spectrum disorder (ASD); the independent variable was the facial expression teaching activity in front of the mirror and screen program. Three students with ASD, one female and two males, with prerequisite skills participated in the study. The interventions were conducted with the three participant students as beginning level, instructional and follow-up sessions and were completed in a total of 220 sessions. The effectiveness data of the study were collected by keeping records on the "Self-awareness Skill Data Recording Form" and analyzed through graphical analysis and presented visually. As a result of the analysis, it was seen that both applications (mirror and screen) were effective on all participants in terms of demonstrating self-awareness skills during the teaching of facial expression and that the students looked at their own images in front of the mirror and screen, touched the sign placed on their faces by examining their faces, showed their own images when asked, and matched the facial expression with the event picture. While the screen activities were more effective in realizing self-awareness skills in two of the participant students, it was found that the mirror activities were more effective in the other student. The retention of students which was examined 1, 2, and 4 weeks after the implementations revealed that students retained the skills they acquired. To determine the social validity of the study, for the interviews conducted with the parents and teachers, a social validity data collection tool prepared in the form of semi-structured interview form was used and data were analyzed through descriptive analysis. When the social validity findings of the study were examined, it was found that teachers and parents expressed positive views regarding the facial expression teaching activities in front of mirror and screen and the effect of these activities on students' self-awareness.