Finansal Performans İle Pay Senedi Getirisi Arasındaki İlişkinin Analizi: Borsa İstanbul İmalat Firmaları Üzerine Bir Karşılaştırma

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2020

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Firmaların günümüz piyasa koşullarında rekabet edebilmeleri ve varlıklarını sürdürebilmeleri gösterecekleri performans düzeyine bağlıdır. Ölçülemeyen performansın yönetilemeyeceği açıktır. Doğru ölçülemeyen performans ise, yanlış yönetilmeye açık hale gelir. Soyut ve somut yönleriyle beraber düşünüldüğünde varlığı kabul edilmekle beraber performans çerçeve olarak üzerinde tam olarak uzlaşmaya varılamamış bir kavramdır. Firmaların finansal performansının ölçümü dikkat çeken ve araştırılan konuların başında gelmiştir. Finansal performansın (FP) ölçümü için yaygın kullanılan yöntemlerden biri Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemidir. En iyi çözümün (optimal) bilinemediği durumlarda, baskın çözüm (pareto optimal) olarak ÇKKV yöntemleri, karar destek sisteminin bir unsuru olarak kararları iyileştirmek için sahne alır. Bu yöntemler birden çok rasyoyu ağırlık önemini de göz önüne alarak matematiksel bir süreçten geçirir ve firma için tek bir puana dönüştürür. Böylece firmaları bu puanları baz alarak başarısına göre sıralamak mümkün hale gelir. Bir ÇKKV çözüm senaryosunun gerçek yaşamı iyi modelleyebilmesi istenen bir durumdur. ÇKKV sıralamalarının gerçek yaşam sıralamaları ile ilişkili olması bu anlamda büyük kolaylık sağlar. Bu doğrultuda çalışmada Borsa İstanbul’a kayıtlı imalat sektöründen 151 firma için 2013-2019 dönemlerini kapsayan bir performans ölçümü ve değerlendirmesi yapılmıştır. TOPSIS yöntemiyle ölçülen FP modelinin inşasında genel performans türü olarak değer ve muhasebeye dayalı oranların kullanımı, uygun oranın seçimi için yaygın benimsenen vekil oranların kullanımı ve diğer çalışmalardan farklı olarak rasyo formu için Carton ve Hofer (2006)’in önerdiği statik ve değişim odaklı rasyo kullanımı genel yaklaşım olarak benimsenmiştir. Elde edilen TOPSIS-FP sıralama sonuçları ile hisse senedi getiri sıralamaları arasındaki ilişki Spearman sıra korelasyon testiyle araştırılmıştır. Sonuçlara göre finansal performans ile hisse senedi getirisi sıralamaları arasında hemen hemen tüm baz dönemler için istatistiksel olarak orta veya güçlü şiddette anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Diğer taraftan çalışma sonuçları başka pratik bir sonuç doğurmuştur. ÇKKV-FP uygulamalarında ağırlıklandırma ve ÇKKV yöntemi seçimi bir problemdir ve kullanıcılar için bir endişe kaynağı olabilmektedir. Bu çalışma, bunun çözümü için kullanışlı olan nicel bir duyarlılık analizi kriteri önermiştir. TOPSIS ve WSA yöntemleri bu kriter üzerinden karşılaştırılmış ve bir değerlendirme yapılmıştır.
The ability of companies to compete and survive in today’s market conditions depends on their performance level. It is clear that unmeasured performance cannot be managed. Performance that cannot be measured correctly becomes vulnerable to mismanagement. When the performance is considered together with its abstract and concrete aspects, although its existence is accepted, it is a phenomenon that cannot be fully agreed on as a framework. Measurement of the financial performance of firms has been one of the most notable and researched issues. One of the widely used methods for measuring financial performance (FP) is Multi Criteria Decision Making (MCDM) method. In cases where the best (optimal) solution is not known, MCDM methods as the dominant solution (pareto optimal) take the stage to improve the decisions as an element of the decision support system. These methods pass multiple ratios through a mathematical process taking into account the weight importancei, and convert them into a single score for the firm. Thus, it becomes possible to rank companies according to their success based on these scores. It is desirable that a MCDM solution scenario can model real life well. The fact that MCDM rankings are related to real life rankings provides great convenience in this sense. In this direction, a performance measurement and evaluation for 151 companies from the manufacturing sector registered in Borsa Istanbul by covering the 2013- 2019 period was made in this study. In the construction of FP model measured by TOPSIS method; the use of value and accounting ratios as generic performance types; the use of the widely accepted surrogate rates to select the appropriate rate; and unlike other studies static and change-oriented ratio usage suggested by Carton and Hofer (2006) for ratio form has been adopted as a general approach. The relationship between acquired TOPSIS-FP ranking results and stock return rankings was investigated by Spearman rank correlation test. According to the results, statistically moderate or strong significant relationships were found between financial performance and stock return rankings for almost all base periods. On the other hand, the results of the study led to another practical result. Weighting and MCDM method selection is a problem in MCDM-FP applications, and this can be a concern for users. This study suggested a useful quantitative sensitivity analysis criterion as a solution for this. TOPSIS and WSA methods were compared based on this criterion, and an evaluation was made.

Açıklama

Doktora Tezi

Anahtar Kelimeler

Finansal Performans, Çok Kriterli Karar Verme, TOPSIS, WSA, Değer Tabanlı Oranlar, Muhasebe Tabanlı Oranlar, Statik ve Değişim Oranları, Hisse Senedi Getirisi, Financial Performance, Multi Criteria Decision Making, TOPSIS, WSA, Value Based Ratios, Accounting Based Ratios, Static and Dynamic Ratios, Stock Return

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Baydaş, M. (2020). Finansal Performans İle Pay Senedi Getirisi Arasındaki İlişkinin Analizi : Borsa İstanbul İmalat Firmaları Üzerine Bir Karşılaştırma. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Konya.