Coğrafi bilgi sistemleri ve uzaktan algılama teknikleri kullanılarak Ermenek baraj havzasında iklim değişikliği etkilerinin irdelenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Dünyanın oluşumundan sonra jeolojik zamanların 4. evresinde insanlıktan söz edilmeye
başlanılmıştır. İnsanoğlu çevre ile bilerek yada bilmeyerek sürekli etkileşim halindedir. Doğa olayları
periyodlar halinde süre gelmeye başlamış, ancak ilerleyen yıllarda bu periyodlarda değişiklikler
gözlemlenmiştir. Bu değişiklikler olumsuz yönde olması, sanayi devrimi, arazi kullanımındaki
değişiklikler, morfolojik baskılar, insanların ihtiyaçlarının gün geçtikçe artması vb. nedenlerle ekolojik
dengeye gün geçtikçe bozmaktadır.
İlkçağdan itibaren insanlar su kenarlarına yerleşmiş, toprağı işleyerek yiyecek ihtiyaçlarını
karşılamışlardır. Zamanla suyun belli dönemlerde azaldığını görerek su biriktirme yapıları yapmaya
başlamışlardır. Bu yapılar ilerleyen dönemlerde büyümüş, gölet ve barajlar yapılmaya başlanmıştır. Bu
yapılar çevreye hidromorfolojik baskılar yaptığı zamanla tespit edilmiştir. Bu tezde Türkiye'nin en büyük
2., göl alanı olarak 4. büyük barajı olan Ermenek Barajının çevre iklime olan etkisi araştırılmıştır.
Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) dan faydalanılarak sıcaklık ve yağış
verileri havza bazlı hesaplanmış, CORINE verileri baz alınarak uydu görüntüleri ile arazideki değişimler
incelenmiş, Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SPI) ve Standartlaştırılmış Yağış Evatranpirasyon İndeksi
(SPEI) ile kuraklık analizleri yapılmış, çeşitli yöntemler ile trend analizleri yapılmış, Hükümetler Arası
İklim Değişikliği Paneli (IPCC) değerlendirmeleri ışığında 2100 yılına kadar havzanın yağış ve sıcaklık
değerleri tespit edilmeye çalışılmıştır.
Çalışmada, son 40 yıl incelendiğinde sıcaklığın arttığı, yağışların azaldığı, şehir yapıları, tarım
alanları, orman ve su kütlelerinin arttığı, sklorofil alanların ve kayalık bölgeleriz azaldığı, özellikle 2000
yılından sonra kurak geçen ayların sayısının daha çok olduğu, normal ve normale yakın kuraklık
dönemlerinin ağırlığını hissedildiği havzada, şiddetli yağış ve şiddetli kuraklıkla geçen ayların sayısının
arttığı, trendlerde sıcaklığın artış, yağışların azalışa eğilimli olduğu görülmüştür.
2100 yılına için iyi senaryolarda sıcaklıkta 2,4-2,9 oC artış, yağışta %10-14 arasında azalış
beklenilmektedir. Kötü senaryolarda sıcaklık 5,3- 5,6 oC artması beklenirken, yağış %25,6- 28,9 azalış
göstermesi beklenilmektedir.
After the formation of the world, humanity began to be mentioned in the 4th phase of geological times. Human beings are in constant interaction with the environment, knowingly or unknowingly. Natural events began to continue in periods, but in the following years, changes were observed in these periods. These changes are negative, industrial revolution, changes in land use, morphological pressures, increasing needs of people day by day, etc. For reasons, it is disrupting the ecological balance day by day. Since ancient times, people have settled near the waters and have met their food needs by cultivating the soil. Over time, they saw that the water decreased in certain periods and started to build water storage structures. These structures grew in the following periods, and ponds and dams were started to be built. It has been determined over time that these structures exert hydromorphological pressures on the environment. In this thesis, the effect of Ermenek Dam, which is the 2nd largest dam in Turkey and the 4th largest dam in terms of lake area, on the surrounding climate has been investigated. By using Geographic Information Systems (GIS) and Remote Sensing (RS), temperature and precipitation data were calculated on a basin-based basis, changes in the land were examined with satellite images based on CORINE data, and drought analyzes were made with Standard Precipitation Index (SPI) and Standardized Precipitation Evatranpiration Index (SPEI). In the light of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) evaluations, precipitation and temperature values of the basin until 2100 were tried to be determined. In the study, when the last 40 years are examined, it is seen that the temperature increased, precipitation decreased, city structures, agricultural areas, forests and water bodies increased, schlorophyll areas and rocky areas decreased, especially after 2000, the number of dry months was more, and the weight of normal and near-normal drought periods. It has been observed that the number of months with heavy rain and severe drought has increased in the basin, where the temperature is felt, the temperature tends to increase and the precipitation tends to decrease. In good scenarios for 2100, an increase of 2.4-2.9 oC in temperature and a decrease of 10-14% in precipitation are expected. In bad scenarios, temperature is expected to increase by 5.3-5.6 oC, while precipitation is expected to decrease by 25.6-28.9%.
After the formation of the world, humanity began to be mentioned in the 4th phase of geological times. Human beings are in constant interaction with the environment, knowingly or unknowingly. Natural events began to continue in periods, but in the following years, changes were observed in these periods. These changes are negative, industrial revolution, changes in land use, morphological pressures, increasing needs of people day by day, etc. For reasons, it is disrupting the ecological balance day by day. Since ancient times, people have settled near the waters and have met their food needs by cultivating the soil. Over time, they saw that the water decreased in certain periods and started to build water storage structures. These structures grew in the following periods, and ponds and dams were started to be built. It has been determined over time that these structures exert hydromorphological pressures on the environment. In this thesis, the effect of Ermenek Dam, which is the 2nd largest dam in Turkey and the 4th largest dam in terms of lake area, on the surrounding climate has been investigated. By using Geographic Information Systems (GIS) and Remote Sensing (RS), temperature and precipitation data were calculated on a basin-based basis, changes in the land were examined with satellite images based on CORINE data, and drought analyzes were made with Standard Precipitation Index (SPI) and Standardized Precipitation Evatranpiration Index (SPEI). In the light of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) evaluations, precipitation and temperature values of the basin until 2100 were tried to be determined. In the study, when the last 40 years are examined, it is seen that the temperature increased, precipitation decreased, city structures, agricultural areas, forests and water bodies increased, schlorophyll areas and rocky areas decreased, especially after 2000, the number of dry months was more, and the weight of normal and near-normal drought periods. It has been observed that the number of months with heavy rain and severe drought has increased in the basin, where the temperature is felt, the temperature tends to increase and the precipitation tends to decrease. In good scenarios for 2100, an increase of 2.4-2.9 oC in temperature and a decrease of 10-14% in precipitation are expected. In bad scenarios, temperature is expected to increase by 5.3-5.6 oC, while precipitation is expected to decrease by 25.6-28.9%.
Açıklama
Doktora Tezi
Anahtar Kelimeler
Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), Havza, Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SPI), Standartlaştırılmış Evatranspirasyon İndeksi (SPEI), Uzaktan Algılama (UA), Geographic Information Systems (GIS), Basin, Standardized Precipitation Index (SPI), Standardized Evatraspiration Index (SPEI), Remote Sensing (RS)
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Okka, C. T. (2022). Coğrafi bilgi sistemleri ve uzaktan algılama teknikleri kullanılarak Ermenek baraj havzasında iklim değişikliği etkilerinin irdelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı, Konya.
