Gerekçeli karar hakkı
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022-12-28
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Adil yargılanma hakkı, hukukun üstünlüğüne bağlı demokratik toplumun temel değerlerini
yansıtan bir haklar ve ilkeler bütünüdür. Mahkeme kararlarının gerekçeli olması ilkesi, verdiği
kararlarda AİHM tarafından adil yargılanma hakkının bir unsuru olarak ortaya konulmuştur.
Gerekçeli karar hakkı, kendi bir temel hak niteliği taşımasının ötesinde, temel hak ve özgürlüklerden
gereken şekilde yararlanılmasını ve bunların korunmasını sağlayan en etkili güvencelerden birisidir.
Gerekçeli karar hakkı, yargılama sürecini adil ve güvenli kılarak tarafların ve toplum bileşenlerinin
hukuka olan güvenini perçinlemektedir.
Yargı kararlarında rasyonel temellendirmeyi inşa eden, dava konusu bulgular ile hüküm
arasındaki bağlantıyı sağlayan karar gerekçesidir. Makul, yasal ve yeterli gerekçe içeren mahkeme
kararları, yargısal etkinliklerin verimliliğini arttırmaktadır. Tarafların iddialarının karşılanmadığı,
esasa etki edecek nitelikteki delil ve bulguların değerlendirilmediği, belirsiz ve çelişkili ifadelerin
kullanıldığı, temyiz makamının içselleştirdiği, yasal ifadelerin sürekli tekrarıyla oluşturulan, usulüne
uygun tebliğ edilmeyen veya içeriğindeki bilgiye ulaşılamayan gerekçe ise hak ihlallerine yol açacaktır.
Gerekçeli karar hakkı ihlalleri, mevzuat yetersizliğinden ziyade yargılama makamlarının
uygulamalarından kaynaklanmaktadır. Gerekçeli karar hakkı konusunda hukuk uygulayıcılarındaki
farkındalık düzeyini arttırmak önemlidir. Gerekçeli karar yazım yöntemlerine dair programların
sıkılaştırılması, belge, kitap ve benzeri yayınlar hazırlayarak hâkimlere ulaştırmak, meslek içi
eğitimleri yaygınlaştırmak ve uluslararası tecrübe aktarımı projelerine ağırlık vermek, uygulamadan
kaynaklı yetersizliğin aşılması için atılabilecek akılcı adımlar olacaktır. Yargının iş yükünün dengeli
dağılımı ve yargısal kurumların uygulama birliğine yönelik çalışmaları da sorunun çözümüne katkı
sunacaktır.
The right to a fair trial is a set of rights and principles that reflect the fundamental values of a democratic society based on the rule of law. The principle of reasoning of court decisions has been put forward by the ECtHR in its decisions as an element of the right to a fair trial. The right to a reasoned decision, beyond being a fundamental right, is one of the most effective guarantees that ensures the necessary enjoyment and protection of fundamental rights and freedoms. The right to a reasoned decision reinforces the trust of the parties and community components in the law by making the trial process fair and secure. It is the reasoning of the decision that builds the rational grounding in judicial decisions and provides the link between the findings in the case and the verdict. Court decisions that are reasonable, legal and contain sufficient justification increase the efficiency of judicial activities. The reasoning, where the claims of the parties are not met, evidence and findings that affect the merits are not evaluated, vague and contradictory statements are used, internalized by the appeal authority, created by the constant repetition of legal statements, not duly communicated or the information in its content cannot be accessed, will lead to violations of rights. Violations of the right to reasoned decision arise from the practices of the judicial authorities rather than the inadequacy of the legislation. It is important to increase the level of awareness among legal practitioners about the right to a reasoned decision. Tightening the programs for reasoned decision writing methods, preparing documents, books and similar publications and delivering them to judges, disseminating in-service training and focusing on international experience transfer projects will be rational steps that can be taken to overcome the inadequacy arising from implementation. The balanced distribution of the workload of the judiciary and the efforts of judicial institutions towards unity of practice will also contribute to the solution of the problem.
The right to a fair trial is a set of rights and principles that reflect the fundamental values of a democratic society based on the rule of law. The principle of reasoning of court decisions has been put forward by the ECtHR in its decisions as an element of the right to a fair trial. The right to a reasoned decision, beyond being a fundamental right, is one of the most effective guarantees that ensures the necessary enjoyment and protection of fundamental rights and freedoms. The right to a reasoned decision reinforces the trust of the parties and community components in the law by making the trial process fair and secure. It is the reasoning of the decision that builds the rational grounding in judicial decisions and provides the link between the findings in the case and the verdict. Court decisions that are reasonable, legal and contain sufficient justification increase the efficiency of judicial activities. The reasoning, where the claims of the parties are not met, evidence and findings that affect the merits are not evaluated, vague and contradictory statements are used, internalized by the appeal authority, created by the constant repetition of legal statements, not duly communicated or the information in its content cannot be accessed, will lead to violations of rights. Violations of the right to reasoned decision arise from the practices of the judicial authorities rather than the inadequacy of the legislation. It is important to increase the level of awareness among legal practitioners about the right to a reasoned decision. Tightening the programs for reasoned decision writing methods, preparing documents, books and similar publications and delivering them to judges, disseminating in-service training and focusing on international experience transfer projects will be rational steps that can be taken to overcome the inadequacy arising from implementation. The balanced distribution of the workload of the judiciary and the efforts of judicial institutions towards unity of practice will also contribute to the solution of the problem.
Açıklama
Yüksek Lisans Tezi
Anahtar Kelimeler
Gerekçe, Adil Yargılanma, Gerekçeli Karar, İnsan Hakları, Justification, Fair Trial, Reasoned Decision, Human Rights
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Çetinkaya, R. (2022). Gerekçeli karar hakkı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Konya.
