Dijital okuryazarlık öz-yeterlik ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2022

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

21. yüzyılın hızla küreselleşen dünyası, teknoloji ve bilgiyi odağına alan, insanlığı gelişmeye yönelten ve bir değişim sürecini de içinde barındıran dijital çağa geçiş yapmıştır. Dijital çağa geçiş ile birlikte bu çağın bireylerinden beklenen özelliklerden biri olan dijital okuryazarlık kavramının ve dijital okuryazarlık becerilerine olumlu katkısı bulunan öz-yeterlik kavramının önemi de artmıştır. Bireylerin dijital okuryazarlık becerisini ölçen ölçeklere duyulan ihtiyaçta daha fazla hissedilir hale gelmiştir. Bu araştırmanın amacı da, ortaokul öğrencilerinin dijital okuryazarlık öz-yeterlik düzeylerini ölçmeye yönelik geçerliliği ve güvenilirliği test edilmiş bir ölçek geliştirmektir. Ölçek geliştirme sürecinde öncelikle ilgili literatür taranmış ve 125 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Ardından dil ve anlatımın çalışmanın hedef kitlesine uygunluğu bu alandaki uzmanlar tarafından kontrol edilmiştir. Küçük bir öğrenci grubu üzerinde pilot çalışma uygulaması yapılarak katılımcılardan gelen geri bildirimler ile ölçek üzerinde son düzenlemeler yapılmış ve ölçek uygulamaya hazır hale getirilmiştir. Ölçeğin geçerlik çalışmaları doğrultusunda ilk olarak kapsam geçerliliği için uzman görüşüne başvurulmuş, sonrasında yapı geçerliliği çalışmalarına geçilmiştir. Yapı geçerliliğine yönelik Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) yapılmıştır. AFA grubunun verileri ortaokul 6., 7., ve 8. sınıf düzeyinde öğrenim gören farklı ortaokullardaki toplam 659 öğrenciden toplanmıştır. Yapılan AFA sonrasında altı faktörden oluşan ve faktör yük değerleri 30 ve üzeri olan 51 maddelik bir ölçek elde edilmiştir. Ölçeğin altı faktörü toplam varyansın %60,53’ünü açıklamaktadır. Ölçeğin güvenilirliği için madde analizi ile Cronbach alfa katsayılarına bakılmış ve Cronbach alfa katsayısı 0,971 olarak bulunmuştur. Çalışma sonucunda 5’li likert tipinde 51 maddeden oluşan bir ölçek geliştirilmiştir. Oluşturulan dijital okuryazarlık öz-yeterlik ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
The rapidly globalizing world of the 21st century has transitioned to the digital age, which focuses on technology and information, directs humanity to development and includes a process of change. With the transition to the digital age, the importance of the concept of digital literacy, which is one of the features expected from the individuals of this age, and the concept of self-efficacy, which contributes positively to digital literacy skills, has also increased. The need for scales measuring individuals' digital literacy skills has become more felt. The purpose of this research is to develop a validity and reliability-tested scale to measure secondary school students' digital literacy self-efficacy levels. During the scale development process, first of all, the relevant literature was scanned and an item pool of 125 items was created. Then, the suitability of language and expression to the target audience of the study was checked by experts in this field. A pilot study was conducted on a small group of students, and with the feedback from the participants, final adjustments were made on the scale and the scale was made ready for application. In line with the validity studies of the scale, firstly, expert opinion was sought for content validity, and then construct validity studies were started. Exploratory Factor Analysis (EFA) was conducted for construct validity. The data of the EFA group were collected from a total of 659 students in different secondary schools studying at the 6th, 7th and 8th grades of secondary school. After the EFA, a 51-item scale consisting of six factors and factor load values of .30 and above was obtained. Six factors of the scale explain 60.53% of the total variance. For the reliability of the scale, Cronbach's alpha coefficients were checked with item analysis and the Cronbach's alpha coefficient was found to be 0.971. As a result of the study, a 5-point Likert-type scale consisting of 51 items was developed. It was concluded that the created digital literacy self-efficacy scale is a valid and reliable scale.

Açıklama

Yüksek Lisans Tezi

Anahtar Kelimeler

Dijital Okuryazarlık, Öz-Yeterlik, Ölçek Geliştirme, Ortaokul Öğrencileri, Digital Literacy, Self-Efficacy, Scale Development, Secondary School Students

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Süslü İpek, S. (2022). Dijital okuryazarlık öz-yeterlik ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.