Yaşam doyumu ve mesleki canlılığın inovatif iş davranışına etkisi: Aşçılar üzerine bir araştırma

Basit Öğe Kaydı
dc.authorid0000-0002-0778-3859
dc.contributor.advisorPekerşen, Yeliz
dc.contributor.authorAslan Yetkin, Nalan
dc.date.accessioned2025-03-03T11:59:57Z
dc.date.available2025-03-03T11:59:57Z
dc.date.issued2025
dc.date.submitted2025
dc.departmentNEÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gastronomi ve Mutfak Sanatları Anabilim Dalı
dc.descriptionDoktora Tezi
dc.description.abstractGünümüzde pek çok alanda yaşanan değişim işletmeleri inovatif iş davranışına yönlendirmektedir. Ülke ekonomisinde önemli pay sahibi olan turizm sektörü bu değişimden önemli ölçüde etkilenmektedir. Yeni koşullara uyum sağlama noktasında turizm sektörü içerisinde yer alan mutfak departmanı önem arz etmekte ve vazgeçilmez bir rekabet anahtarı olarak görülmektedir. Üretim faktörü olarak insan unsurunun önemi mutfak departmanında yoğun olarak hissedilmektedir. İşletmelerin başarı elde edebilmeleri için çalışanların istekli ve arzulu bir biçimde hizmet üretim sürecine katılmaları gerekli görülmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı; aşçıların sahip oldukları yaşam doyumu ve mesleki canlılığın inovatif iş davranışları üzerindeki etkisinin tespit edilmesidir. Çalışma İstanbul’da faaliyet gösteren beş yıldızlı otel işletmelerinde çalışan 410 aşçı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada elde edilen verilerin hatasızlık kontrolleri yapılarak geçerlilik ve güvenilirlikleri test edilmiş ve varsayımların karşılandığı tespit edilmiştir. Verilerin yorumlanması amacıyla tanımlayıcı istatistikler, korelasyon ve regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda aşçıların yaşam doyumu, mesleki canlılık ve inovatif iş davranışı düzeylerinin yüksek olduğu bulgulanmıştır. Yaşam doyumu ve inovatif iş davranışı ile alt boyutları (fikir üretme, fikir geliştirme ve fikri gerçekleştirme) arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Mesleki canlılık ile alt boyutları (tutku, dinçlik, ustalık, iş tatmini) ve inovatif iş davranışı ile alt boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı korelasyona bulgulanmıştır. Bununla birlikte yaşam doyumunun inovatif iş davranışının alt boyutlarının anlamı bir yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca mesleki canlılığın alt boyutları olan tutku, ustalık ve dinçliğin inovatif iş davranışının alt boyutları olan fikir üretme, fikir geliştirme ve fikri gerçekleştirme boyutlarını anlamlı bir şekilde yordadığı saptanmıştır. Fakat mesleki canlılığın alt boyutu olan iş tatmini boyutunun fikir üretme fikir geliştirme ve fikri gerçekleştirme boyutları üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı bulgulanmıştır. Bu doğrultuda inovatif iş davranışı ile rekabet etme kapasitesinin artması sebebiyle sektör paydaşlarının aşçıların yaşam doyumu ve mesleki canlılıklarını dikkate alarak çalışmalar yürütmeleri önerilmiştir.
dc.description.abstractNowadays, changes in many fields lead businesses to innovative business behavior. Being an important shareholder in the national economy, the tourism sector is significantly affected by this change. At the point of adapting to new conditions, the kitchen department in the tourism sector is of great importance and is seen as an indispensable competitive key. The importance of the human element as a production factor is felt intensely in the kitchen department. In order for businesses to achieve success, it is necessary for employees to participate in the service production process willingly and enthusiastically. In this respect, the aim of this study is to determine the effect of life satisfaction and occupational vitality on innovative work behaviors of chefs. The study was conducted with 410 chefs working in five-star hotel enterprises operating in Istanbul. The validity and reliability of the data obtained in the study were tested by making accuracy checks and it was determined that the assumptions were fulfilled. Descriptive statistics, correlation and regression analyses were used to interpret the data. As a result of the study, it was found that the levels of life satisfaction, occupational vitality and innovative work behavior of the chefs were high. A significant positive relationship was found between life satisfaction and innovative work behavior and its sub-dimensions (idea generation, idea development and idea realization). A significant positive correlation was found between occupational vitality and its sub-dimensions (passion, vigor, mastery, job satisfaction) and innovative work behavior and its subdimensions. Furthermore, life satisfaction was found to be a significant predictor of the sub-dimensions of innovative work behavior. Moreover, it was found that passion, mastery and vigor, which are the subdimensions of professional vitality, significantly predicted the idea generation, idea development and idea realization dimensions of innovative work behavior. However, it was found that job satisfaction, which is the sub-dimension of professional vitality, had no effect on idea generation, idea development and idea realization dimensions. In this perspective, it is suggested that sector stakeholders should carry out studies by taking into account the life satisfaction and professional vitality of chefs due to the increase in the capacity to compete with innovative business behavior.
dc.identifier.citationAslan Yetkin, N. (2025). Yaşam doyumu ve mesleki canlılığın inovatif iş davranışına etkisi: Aşçılar üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Gastronomi ve Mutfak Sanatları Anabilim Dalı, Konya.
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12452/19150
dc.language.isotr
dc.publisherNecmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectİnovatif İş Davranışı
dc.subjectMesleki Canlılık
dc.subjectYaşam Doyumu
dc.subjectInnovative Work Behavior
dc.subjectOccupational Vitality
dc.subjectLife Satisfaction
dc.titleYaşam doyumu ve mesleki canlılığın inovatif iş davranışına etkisi: Aşçılar üzerine bir araştırma
dc.title.alternativeThe effect of life satisfaction and professional vitality on innovative work behavior: A study on chefs
dc.typeDoctoral Thesis

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
NalanAslanYetkin_Dr_2025.pdf
Boyut:
2.39 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Doktora Tezi
İndir
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.17 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Sosyal Bilimler Enstitüsü Tez Koleksiyonu