Sefalik indeks ile styloid procces morfometrisi ilişkisinin bilgisayarlı tomografide incelenmesi

Processus (proc.) styloideus, kafatasının os temporale bölgesinde yer alan, 20–30 mm uzunluğunda, dal benzeri silindirik bir kemik çıkıntısıdır. Bu yapı; musculus (m.) stylohyoideus, m. stylopharyngeus ve m. styloglossus ile ligamentum (lig.) stylohyoideum ve lig. stylomandibulare'nin başlangıç noktasıdır. Sefalik indeks (S-i), kafa morfolojisini değerlendirmede kullanılan önemli ölçütlerden biridir. Çalışmamız Anadolu popülasyonuna ait bireylerin proc. styloideus'un uzunluğu, kalınlığı, açıları ve çevre yapılarla ilişkisi detaylı şekilde incelenmesi; cinsiyet, yaş grubu ve S-i gruplarına göre yapının anatomik varyasyonlarını değerlendirerek klinik ve cerrahi uygulamalarda referans sağlamayı hedeflemiştir. Çalışmada 300 bireyin (137 kadın, 163 erkek) Bilgisayarlı Tomografı (BT) görüntüleri retrospektif olarak incelenmiştir. Langlais, Gözil ve MacDonald & Jankowski sınıflandırmaları kullanılarak proc. styloideus'un tiplendirmeleri yapıldı. Proc. styloideus'un uzunluk (PS-u), kalınlık (PS-k), medial-lateral açı (PS-mla) ve anterior-posterior açı (PS-apa) verileri ve çevre yapılarla olan ilişkisi yaş, cinsiyet ve S-i gruplarına göre karşılaştırılmıştır. İstatistiksel analizlerde SPSS 21 programı ile analiz edilip ve p<0,05 değeri anlamlı kabul edilmiştir. Gözil sınıflamasında Tip A2, Langlais'te Tip-1, MacDonald & Jankowski'de D ve E tipleri en sık rastlanan morfolojiler olmuştur. En fazla morfolojik değişim 18–65 yaş grubunda gözlenmiştir (p=0,011). S-i grubuna göre en sık görülen brakiosefalik (%36,6) olarak saptanmıştır. Cinsiyetler arasında brakiosefalik tipte fark gözlenmezken, mezosefalik (p=0,028) ve ultrabrakisefalik (p=0,017) tiplerde anlamlı fark belirlenmiştir. PS-u erkeklerde sağda 32,96±10,66 mm, solda 32,22±10,77 mm; kadınlarda sağda 28,77±7,26 mm, solda 28,12±7,04 mm olarak ölçülmüş ve erkeklerde değerler istatistiksel olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). PS-mla erkeklerde sağda 71,57±7,67°, solda 69,8±7,13°; kadınlarda sağda 69,07±8,05°, solda 67,38±8,21° olup, sağ tarafta daha büyük ve anlamlıdır (p<0,05). Sonuç olarak, çalışmamız proc. styloideus morfometrisinin S-i ile ilişkili olarak anlamlı farklılıklar gösterdiğini ortaya koymaktadır. Cerrahi planlama ve klinik değerlendirmelerde bu varyasyonların dikkate alınması, komplikasyonların önlenmesi ve tedavi başarısı açısından önemlidir.

The styloid process (proc. styloideus) is a cylindrical, branch-like bony projection located in the os temporale region of the skull, measuring 20–30 mm in length. This structure serves as the origin point for the musculus (m.) stylohyoideus, m. stylopharyngeus, and m. styloglossus, as well as for the ligamentum (lig.) stylohyoideum and lig. stylomandibulare. The cephalic index (C-i) is a significant metric used in evaluating cranial morphology. Our study aimed to examine in detail the length, thickness, angles, and spatial relationships of the proc. styloideus in individuals from the Anatolian population, and to evaluate anatomical variations of this structure according to sex, age groups, and C-i groups, providing a reference for clinical and surgical applications. The study retrospectively analyzed CT (Computed Tomography) images of 300 individuals (137 females, 163 males). Typing of the proc. styloideus was conducted using the Langlais, Gözil, and MacDonald & Jankowski classifications. Data on styloid process length (SP-l), thickness (SP-t), medial-lateral angle (SP-mla), and anterior-posterior angle (SP-apa), and its relationship with surrounding structures were compared based on age, sex, and C-i groups. Statistical analysis was performed using SPSS 21, with a significance level set at p<0.05. In the Gözil classification, Type A2 was most common; in Langlais, Type-1; and in MacDonald & Jankowski, Types D and E were the most frequently observed morphologies. The highest morphological variation was observed in the 18–65 age group (p=0.011). According to the C-i grouping, the most frequently observed type was brachycephalic (36.6%). While no significant sex difference was found in the brachycephalic group, significant differences were noted in the mesocephalic (p=0.028) and ultrabrachycephalic (p=0.017) types. SP-l measurements were 32.96±10.66 mm on the right and 32.22±10.77 mm on the left in males; and 28.77±7.26 mm on the right and 28.12±7.04 mm on the left in females, with significantly higher values in males (p<0.05). SP-mla was 71.57±7.67° (right) and 69.8±7.13° (left) in males; 69.07±8.05° (right) and 67.38±8.21° (left) in females, with significantly larger angles on the right side (p<0.05).