Kıtaiçi yerüstü su kaynaklarının kalitesinin değerlendirilmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Su canlı hayatının devamı için olmazsa olmazımızdır. Yaşamsal fonksiyonların yerine getirilebilmesi için kritik öneme sahiptir. Su kaynakları medeniyetin gelişmesinde önemli bir role sahip olmuş ve bu durum sanayinin gelişmesinden sonra artan nüfus ile su kaynaklarına olan talebi arttırmıştır. Eskiden su kaynaklarının yeri ve miktarı önemli iken günümüzde suyun miktarının yanında kalitesi de önem kazanmıştır. Çünkü su kalitesi sorunları önemli çevresel, ekolojik ve toplumsal sorunlara yol açmaktadır. Sanayileşme, kentleşme ve tarımdan kaynaklanan kirlilik baskılarının artmasıyla birlikte suyun kalitesi sürekli olarak bozulmaktadır. Son zamanlarda, özellikle gelişmekte olan ülkelerde olmak üzere, dünya genelinde su kirliliği yaygın bir problem haline gelmektedir. Su kirliliğinin önlenmesinde, suyun kalitesinin bilinmesi çok önemlidir. Su kalitesini belirlemek amacıyla belirli aralıklarla su kütlesinde izleme yapılır. Su kalitesi belirlenirken suyun biyolojik, kimyasal, fizikokimyasal ve hidromorfolojik özellikleri dikkate alınır. Tez çalışması kapsamında Konya Kapalı Havzasında belirlenen 44 yüzeysel su noktasından 2023 Ocak ve 2024 Mart tarihleri arasında aylık su numuneleri alınmış, fiziko-kimyasal ve ağır metal parametreleri açısından analiz edilmiştir. Sonuçlar Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliğine göre değerlendirilmiş ve Konya Kapalı Havzası yerüstü su kalitesi belirlenmiştir. İzleme sonunda yüzeysel suların biyolojik oksijen ihtiyacı (BOİ), çözünmüş oksijen (ÇO), o-Fosfat ve toplam fosfor parametreleri bakımından I. II. ve III. Sınıf; elektriksel iletkenlik (Eİ), Kjeldahl azotu, toplam azot ve nitrat parametreleri bakımından I. ve II. Sınıf; florür, kimyasal oksijen ihtiyacı (KOİ) ve renk parametreleri açısından I. Sınıf olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonunda demir, alüminyum, kobalt ve bakır metallerinin maksimum çevre standart limitlerini aştığı, antimon, titanyum, çinko, krom, vanadyum, arsenik, kalay ve baryum metallerinin ise maksimum çevre standart limitlerinin altında olduğu tespit edilmiştir. Havzada; bilinçsiz pestisit ve gübre kullanımları, vahşi sulama yöntemleri, arıtılmayan evsel atıksu ve endüstriyel deşarjlar, madencilik faaliyetleri ve deşarjları, iklim değişikliği, hızlı nüfus artışı en önemli su kirliliğine sebep olan kaynaklar arasında belirlenmiştir. Yüzeysel su kalitesinin değerlendirilmesi suyun hangi amaçla kullanılacağının bilinmesi açısından önemlidir. İzleme ile daha çok çalışma yapılmalı ve izleme alt yapısı geliştirilmeli, su kalitesi izleme ağı oluşturulmalıdır.
Water is indispensable for the continuation of living life. It is critical for the fulfilment of vital functions. Water resources have played an important role in the development of civilisation and this situation has increased the demand for water resources with the increasing population after the development of industry. While the location and quantity of water resources used to be important in the past, today the quality of water has gained importance as well as its quantity because water quality problems lead to significant environmental, ecological and social problems. With the increasing pollution pressures from industrialisation, urbanisation and agriculture, the quality of water is continuously deteriorating. Recently, water pollution is becoming a widespread problem worldwide, especially in developing countries. In the prevention of water pollution, it is very important to know the quality of water. In order to determine the quality of the water body, monitoring is carried out in the water body at certain intervals. Biological, chemical, physicochemical and hydromorphological properties of water are taken into consideration when determining water quality. Monthly water samples were taken from 44 points determined in Konya Closed Basin between 2023 January and 2024 March, physicochemical and heavy metal parameters were examined, and water quality was evaluated according to the Regulation on Surface Water Quality. At the end of the monitoring, it was determined that the surface water was Class I, II and III in terms of biological oxygen demand (BOD), dissolved oxygen (DO), o-phosphate and total phosphorus parameters; Class I and II in terms of electrical conductivity (EC), Kjeldahl nitrogen, total nitrogen and nitrate parameters; Class I in terms of fluoride, chemical oxygen demand (COD) and colour parameters. At the end of the study, it was observed that iron, aluminium, cobalt and copper exceeded the maximum environmental standard; antimony, titanium, zinc, chromium, vanadium, arsenic, stannum and barium did not exceed the maximum environmental standard. In the basin; unconscious use of pesticides and fertilisers, wild irrigation methods, untreated domestic wastewater and industrial discharges, mining activities and discharges, climate change, rapid population growth have been identified as the most important sources of water pollution.The assessment of surface water quality is important in terms of knowing for which purpose the water will be used. More work should be done with monitoring and monitoring infrastructure should be developed and a water quality monitoring network should be established.

Açıklama

Yüksek Lisans Tezi

Anahtar Kelimeler

Su Kalitesi, Yerüstü Suyu, Ağır Metal, Konya, Water Quality, Surface Water, Heavy Metal

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Akça Öztürk, N. (2024). Kıtaiçi yerüstü su kaynaklarının kalitesinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı, Konya.