İbn Kayyim el-Cevziyye'nin delil anlayışı ve istinbat teorisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Hicrî VII. asrın sonları ile VIII. asrın ilk yarısında Şam bölgesinde yaşamış ve kendisinden sonra gelen birçok alimi etkilemiş olan büyük İslam hukukçusu İbn Kayyim el-Cevziyye'nin gerek fıkıh ilmindeki yeri gerekse ileri sürdüğü fıkhî görüşleri hakkında tartışmalar günümüzde de devam etmektedir. Onun mutlak müctehid olduğunu iddia edenlerin yanında, özelde hocası İbn Teymiyye'nin genelde ise Hanbeli mezhebinin görüşlerini olduğu gibi taklit eden bir fıkıhçı olduğunu söyleyenler de bulunmaktadır. Bu çalışmamızda şer'î hükümlerin istinbatı yahut mahkemede iddia edilen davanın ispatı için gerekli olan "şer'î delilleri", bu delillerin mâhiyet ve keyfiyetine dair İbn Kayyim el-Cevziyye'nin görüşlerini ve delillerden hüküm çıkartırken takip ettiği ilke ve esasları fıkıh usulü sistematiğine göre incelemeye çalıştık. Araştırmamız bir giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde konunun önemine, araştırmanın kaynaklarına ve araştırmada takip edilen metoda değinilmiştir. Birinci bölümde İbnü'l-Kayyim'e göre "delil" kavramı tanımlanmış, hükmü ispat eden delillerin özellikleri zikredilmiş ve şer'î delillerin farklı açılardan taksimatı yapılmıştır. Fıkıh usulu sistematiğine göre Kitap, sünnet, icmâ, kıyas, sahabî kavli, mesâlih-i mürsele, istihsan, sedd-i zerâi', şer'u men kablenâ, örf gibi şer'î delillere dair İbnü'l-Kayyim'in görüşleri ele alınmıştır. Birinci bölümün son kısmında deliller arası teâruz durumu ve teâruzu gidermede İbnü'l-Kayyim'in takip ettiği metot konusu, buna bağlı olarak da nesih ve nassa ziyâde meseleleri temas edilmiştir. İkinci bölümde ise İbnü'l-Kayyim'in istinbat metodlarını tespit etmek için öncelikle onun Kur'an ve sünnet lafızlarının umum, husus, iştirak, nas, zâhir, mücmel, müevvel, hakikat, mecâz durumu hakkındaki görüşleri incelenmiş, mücmel lafızların beyânı ve nassların sahih bir şekilde tevili hakkında İbnü'l-Kayyim'in görüşleri zikredilmiştir. Bu meyanda mantûk ve mefhûm olmak üzere lafızların manaya delâlet şekilleri ele alınmış ve İslam hukukunun ana gayeleri hakkında İbn Kayyim'in görüşleri incelenmiştir.
The great Islamic jurist Ibn Qayyim al-Jawziyya, who lived in the Damascus region in the late Hijri 7th century and the first half of the Hijri 8th century, has influenced many scholars and discussions have been continuing about his place and legal views in fiqh science. In addition to those who claim that he is an absolute mujtahid, there are also those who say that he imitates his teacher Ibn Taymiyya in particular, in general, the view of the Hanbali school. In this study, we have analyzed the "shar'i evidence" required for the proof of the shar'i judgments or the proof of the alleged case in the court, and the opinion of Ibn Qayyim al-Cevziyya about the nature and condition. Also, We reviewed the principles, the principles he followed while making a judgment from the evidence in the system of fiqh method. Our research consists of an introduction and two parts. In the introduction, the importance and sources of the subject are discussed and the method followed in the research is mentioned. In the first part, the definition of the concept of "evidence", the characteristics of the evidence proving the verdict, and the shar'i evidences are divided from different angles and are defined according to Ibn al-Qayyim. According to the system of fiqh method, Ibn al-Qayyim's views on shar'i evidences such as the Book, sunnah, ijma, qiyas, the prophet Muhammad (PBUH) companions' kavli, mesâlih-i mürsele, istihsan, sedd-i zerâi', şer'u men kablenâ, and custom were examined. In the last part of the first chapter, the case of conflict between the evidences and the method followed by Ibn al-Qayyim in eliminating the conflict, and accordingly, the issues of naskh and nassa are examined. In the second part, Ibn al-Qayyim's views on the concept of istinbat, understanding the verses of the Qur`and the Sunnah with the right interpretation in accordance with the purpose of the Shari`ah was studied. In addition, his views were investigated with the general, the point, participation, the truth, the metaphor, nas, and the apparent terms as well. In this context, the meanings of the words, including logic and notion, are discussed and the views of Ibn Qayyim al-Cevziyya about the main purposes of Islamic law are examined.
The great Islamic jurist Ibn Qayyim al-Jawziyya, who lived in the Damascus region in the late Hijri 7th century and the first half of the Hijri 8th century, has influenced many scholars and discussions have been continuing about his place and legal views in fiqh science. In addition to those who claim that he is an absolute mujtahid, there are also those who say that he imitates his teacher Ibn Taymiyya in particular, in general, the view of the Hanbali school. In this study, we have analyzed the "shar'i evidence" required for the proof of the shar'i judgments or the proof of the alleged case in the court, and the opinion of Ibn Qayyim al-Cevziyya about the nature and condition. Also, We reviewed the principles, the principles he followed while making a judgment from the evidence in the system of fiqh method. Our research consists of an introduction and two parts. In the introduction, the importance and sources of the subject are discussed and the method followed in the research is mentioned. In the first part, the definition of the concept of "evidence", the characteristics of the evidence proving the verdict, and the shar'i evidences are divided from different angles and are defined according to Ibn al-Qayyim. According to the system of fiqh method, Ibn al-Qayyim's views on shar'i evidences such as the Book, sunnah, ijma, qiyas, the prophet Muhammad (PBUH) companions' kavli, mesâlih-i mürsele, istihsan, sedd-i zerâi', şer'u men kablenâ, and custom were examined. In the last part of the first chapter, the case of conflict between the evidences and the method followed by Ibn al-Qayyim in eliminating the conflict, and accordingly, the issues of naskh and nassa are examined. In the second part, Ibn al-Qayyim's views on the concept of istinbat, understanding the verses of the Qur`and the Sunnah with the right interpretation in accordance with the purpose of the Shari`ah was studied. In addition, his views were investigated with the general, the point, participation, the truth, the metaphor, nas, and the apparent terms as well. In this context, the meanings of the words, including logic and notion, are discussed and the views of Ibn Qayyim al-Cevziyya about the main purposes of Islamic law are examined.
Açıklama
Doktora Tezi
Anahtar Kelimeler
İbn Kayyim el-Cevziyye, Fıkıh Usulü, İslam Hukuku, İstinbat Teorisi, Ibn Qayyim al-Jawziyya, Fiqh Method, Islamic Law, Istinbat Theory
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Erel, M. (2023). İbn Kayyim el-Cevziyye'nin delil anlayışı ve istinbat teorisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.
