Mantıki kıyas ile fıkhi kıyasın karşılaştırılması ve epistemik değerleri

dc.authorid0000-0001-9352-3802
dc.contributor.advisorÖzdil, Mahmut Sami
dc.contributor.authorTokur, Abdullah
dc.date.accessioned2025-03-10T06:34:23Z
dc.date.available2025-03-10T06:34:23Z
dc.date.issued2025
dc.date.submitted2025
dc.departmentNEÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı
dc.descriptionYüksek Lisans Tezi
dc.description.abstractBu çalışmada, Aristoteles (M.Ö. 384-322)’in sistemli bir disiplin haline getirdiği ve bütün bilimlerde bir bilgi elde etme yöntemi olarak kullanılan mantıki kıyas ile İslam bilim adamları tarafında sistemli bir disiplin haline getirilen fıkhi kıyasın karşılaştırılması ve her iki kıyasın uygulanmasında elde edilen bilginin epistemik değerinin ortaya konulması hedeflenmektedir. Bu hedef çerçevesinde konuyu daha anlaşılır kılabilmek amacıyla her iki yöntemin yapısı, işlevi, koşulları, sonuçları ve epistemik değerleri ayrı ayrı incelendikten sonra karşılaştırılıp değerlendirilerek bilgi değerleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Mantıki kıyas ile fıkhi kıyas arasında yapılan karşılaştırmada her iki kıyasın birer akıl yürütme yöntemi, bilinmeyen olgu ve nesne hakkında yeni bir bilgi veya hükme ulaşma amacı, orta terim ile illetin üstlendiği görevler bakımında benzerlik arz ederken diğer yandan ilkeleri, formları, orta terim ile illetin öncüllerde aldığı konumları, kullanılma şekilleri, nitelikleri ve iki kıyasın ifade ettikleri epistemik değerler bakımından ise farklılık göstermektedir. Sonuç bölümünde ise karşılaştırma sonucunda ortaya çıkan bulguların yorumlanması ve bunların alana katkı sağlayan kazanımları değerlendirilmektedir.
dc.description.abstractThis study aims to compare logical syllogism, a systematic discipline established by Aristotle (384–322 BC) as a method for acquiring knowledge across various sciences, with qiyas al-fiqhi, which has also been developed into a systematic discipline by Islamic scholars. The primary objective is to elucidate the epistemic value of the knowledge derived from the application of both reasoning methods. To achieve this aim, the study first examines the structure, function, conditions, outcomes, and epistemic values associated with each method separately. Following this, a comparative evaluation is conducted to highlight their respective contributions to knowledge. In the comparison between logical syllogism and qiyas al-fiqhi, both methods exhibit similarities as forms of reasoning aimed at deriving new knowledge or rulings concerning unknown phenomena and objects. Additionally, they share commonalities in the roles undertaken by the middle term in logical syllogism and the ‘illah (effective cause) in qiyas al-fiqhi. However, they differ in terms of principles, formal structures, the position of the middle term and ‘illah within premises, modes of application, characteristics, and the epistemic values they convey. The conclusion section interprets the findings derived from this comparison and assesses their contributions to the field.
dc.identifier.citationTokur, A. (2025). Mantıki kıyas ile fıkhi kıyasın karşılaştırılması ve epistemik değerleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12452/19157
dc.language.isotr
dc.publisherNecmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectMantık
dc.subjectMantıki Kıyas
dc.subjectFıkhi Kıyas
dc.subjectKesin Bilgi
dc.subjectZannî Bilgi
dc.subjectKıyasın Epistemik Değeri
dc.subjectLogic
dc.subjectSyllogism
dc.subjectQiyas al-Fiqhi
dc.subjectDefinitive Knowledge
dc.subjectConjectural Knowledge
dc.subjectElements of Knowledge
dc.subjectEpistemic Value of Qiyas
dc.titleMantıki kıyas ile fıkhi kıyasın karşılaştırılması ve epistemik değerleri
dc.title.alternativeA comparison between logical and juridical qiyas and their epistemic value
dc.typeMaster Thesis

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
AbdullahTokur_YL_2025.pdf
Boyut:
1.43 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Yüksek Lisans Tezi
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.17 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama: