Kıraat ilmi eğitim-öğretiminde med mertebeleri ve ölçüleri bağlamında oluşan ekoller
Yükleniyor...
Tarih
2018
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Kıraat ilminde med konusu, detayları ve meselelerinin çeşitliliği ile klâsik dönemden
beri ilim adamlarının üzerinde yoğunlaştığı bir konudur.
Aslî med miktarı olarak "bir elif" ve ona tekabül eden "iki hareke" takdiri hususunda
kurrânın ittifakı oluşmuş, Hadr, Tedvîr ve Tahkîk mertebelerinde de bu ölçünün sabit
kaldığı görüşü ağırlık kazanmıştır.
Fer'î medlerde ise, yapılan ilâvelerle oluşan mertebe sayılarında, bu ilâvelerin
miktarlarında ve bunları ifade etmede kullanılan ıstılahlarda farklı yaklaşımların olduğu
görülmektedir. Aslî meddin üzerine ilâve edilen mertebelerin aralarındaki farkı belirtmek
için kullanılan "elif" miktarının, edâ ehli dediğimiz yetkin öğreticilerin bir kısmı için "bir
hareke", diğer bir kısmı için de "iki hareke" telâffuzu için gereken süreyi ifade ettiği
anlaşılmaktadır.
Med ölçüleri için kullanılan ilgili teorik tanım ve terimler farklılaşsa bile, örneğin bir
"tevassut" uygulamasında "müşâfehe" sistemine dâhil olan okuyucuların tevassut
sürelerinde farklılık olmaması öngörülür. Çünkü, herhangi bir med mertebesi için takdir
edilen ölçünün ne kadar bir süreye karşılık geleceği hususunda belirleyici olan
müşafehedir.
Günümüzde Kur'an ve kıraat ilmi eğitim-öğretiminde med ölçülerini ifade ederken
kullanılan elif ve hareke ıstılahları bağlamında iki ekol takip edilmektedir. Bunlardan ilkini
"Üç Elif Ekolü" diğerini ise "Beş Elif Ekolü" olarak nitelendirmek mümkündür. Med
mertebeleri ve ekollerinden bağımsız olarak değerlendirmemiz gereken bu ekollerin
usulünü ve kendine ait terminolojisini kavramak, uygulamalarda olası sorunların önünün
alınabilmesi için önem arz etmektedir.
The subject of stretching (Madd), with its diversity and details, is one of the most important issues on that the scholars of Qirâat focuse. With unanimity of the Qurrâ scholars the amount of stretching of Natural Prolongation (al-Madd al-Tabî’î) is stabilised and it is called “the amount of an alif” which is a meassure corresponding to two vowels. As it is mentioned in the sources it has been conveyed with oral communication as well. This meassure is applied for each methods of the Qur’ân recitation Hadr, Tadwir and Tahqiq. When we look at the works in the areas of Tajwid and Qirâat we see that there is different types of meassurements on extra prolongations added to Natural Prolongation and moreover we see that the concepts used to express them vary. While some mean the amount of time required to pronounce a wovel with “an amount of alif” some others mean the amount of time required to pronounce two vowels. The thing need to be done in a healthy oral system is to have -according to both wievs- the same amount which consept is used. That is why everybody emphasizes the importance of verbal receptives in this context. In expression of prolongation meassures now only two schools are being followed. These are “the school of three alif” and “the school of five alif”.
إن باب المد من أهم أصول القراءة التي يعتني بها علماء القراءات لتنوع واختالف مسائله أنَ مقدار المدَاألصليَ محلَ إجماعَبين القراء على مده حركتين وجوبا وهوَماَيعادلَ مقدارَا أللفَ كما ثبتَ بالنصوصَ والتلقي. وهذاَ التقديرَ ثابتَ فيَ كل من مرتبة الحدرَوالتدويرَ والتحقيق. وأما ما يظهر من َخلال َالبحث واَلطالع على المؤل فات في مجال التجويد والقراءات أن هناك محل اختالف بين القراء، وهوَالمصطلحاتَ المستخدمةَ للمدَ الزائدَ و مقاديره. ونجدَ أنَ بعضَ أهلَا ألداء يقوَلَ "مقدار الألف" ويريد به زمن َالنطق بالحركة الواحدة، َوالآخر يريد به زمن النطق بالحركتين. وَأن المشافهة َالسليمة َهيَ التيَتعين المقدارَالزمنيَ العملي للتوسط مثلَا لكالَا لفريقين، ولإلشباعَ كذلكَ رغمَ اختالفهماَفي المقاديرَالنظريةَ والمصطلحاتَال مستخدمةَ لها.َ وألجلَ هذهَ الظاهرة تؤكدَ المصادر إلىَ أهميةَ المشافهةَ إلحكامَ هذهَ المسللة وفي تعليم القراءات وتدريسها اليوم مدرستين للتعبيرعن المصطلحات َالمستخدمة َلمقاديرالمدودَ خاصة، ومعرفة َمنهج كل َمنهما تكتسب أهمية كبيرة لسالمة التدريس، وهما: مدرسة ثالث ألفات، ومدرسةَ خمسَ ألفات
The subject of stretching (Madd), with its diversity and details, is one of the most important issues on that the scholars of Qirâat focuse. With unanimity of the Qurrâ scholars the amount of stretching of Natural Prolongation (al-Madd al-Tabî’î) is stabilised and it is called “the amount of an alif” which is a meassure corresponding to two vowels. As it is mentioned in the sources it has been conveyed with oral communication as well. This meassure is applied for each methods of the Qur’ân recitation Hadr, Tadwir and Tahqiq. When we look at the works in the areas of Tajwid and Qirâat we see that there is different types of meassurements on extra prolongations added to Natural Prolongation and moreover we see that the concepts used to express them vary. While some mean the amount of time required to pronounce a wovel with “an amount of alif” some others mean the amount of time required to pronounce two vowels. The thing need to be done in a healthy oral system is to have -according to both wievs- the same amount which consept is used. That is why everybody emphasizes the importance of verbal receptives in this context. In expression of prolongation meassures now only two schools are being followed. These are “the school of three alif” and “the school of five alif”.
إن باب المد من أهم أصول القراءة التي يعتني بها علماء القراءات لتنوع واختالف مسائله أنَ مقدار المدَاألصليَ محلَ إجماعَبين القراء على مده حركتين وجوبا وهوَماَيعادلَ مقدارَا أللفَ كما ثبتَ بالنصوصَ والتلقي. وهذاَ التقديرَ ثابتَ فيَ كل من مرتبة الحدرَوالتدويرَ والتحقيق. وأما ما يظهر من َخلال َالبحث واَلطالع على المؤل فات في مجال التجويد والقراءات أن هناك محل اختالف بين القراء، وهوَالمصطلحاتَ المستخدمةَ للمدَ الزائدَ و مقاديره. ونجدَ أنَ بعضَ أهلَا ألداء يقوَلَ "مقدار الألف" ويريد به زمن َالنطق بالحركة الواحدة، َوالآخر يريد به زمن النطق بالحركتين. وَأن المشافهة َالسليمة َهيَ التيَتعين المقدارَالزمنيَ العملي للتوسط مثلَا لكالَا لفريقين، ولإلشباعَ كذلكَ رغمَ اختالفهماَفي المقاديرَالنظريةَ والمصطلحاتَال مستخدمةَ لها.َ وألجلَ هذهَ الظاهرة تؤكدَ المصادر إلىَ أهميةَ المشافهةَ إلحكامَ هذهَ المسللة وفي تعليم القراءات وتدريسها اليوم مدرستين للتعبيرعن المصطلحات َالمستخدمة َلمقاديرالمدودَ خاصة، ومعرفة َمنهج كل َمنهما تكتسب أهمية كبيرة لسالمة التدريس، وهما: مدرسة ثالث ألفات، ومدرسةَ خمسَ ألفات
Açıklama
Makale
Anahtar Kelimeler
Med, Üç Elif Ekolü, Beş Elif Ekolü, Müşâfehe, Edâ, The Meassure of Prolongation, The School of Three Alif, The School of Five Alif, Verbal Receptives, Articulation
Kaynak
Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
45
Sayı
45
Künye
Akdemir, M. A. (2018). Kıraat ilmi eğitim-öğretiminde med mertebeleri ve ölçüleri bağlamında oluşan ekoller. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 45, 45, 15-49.
