Molla Fenârî’nin Osmanlı medrese geleneği ve Osmanlı düşüncesi üzerindeki tesirleri
Yükleniyor...
Tarih
2015
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
XV. yy. Osmanlı mutasavvıflarının ileri gelenlerinden olan Molla Fenârî, Osmanlı
Devleti’nin kuruluş devrinde yaşamış, kadılık, müderrislik, şeyhülislamlık ve müşavirlik
gibi gerek ilmî gerek siyasî açıdan oldukça mühim vazifeler icra etmiş önemli bir ilim ve
devlet adamıdır. Telif ettiği eserleri, yetiştirdiği öğrencileri ve yaptığı görevleri ile Osmanlı
medrese sisteminde ve düşünce geleneğinde pek çok tesirde bulunmuştur. Mensubu
olduğu Ekberiye ekolünün anlayışını, Osmanlı düşüncesine yerleştirmiş ve ilmî geleneğin
bu fikirler çerçevesinde gelişmesini sağlamıştır. Bu makalede Türk-İslâm düşüncesinde
hususi bir yeri olan Molla Fenârî’nin hayatı hakkında özet mahiyetinde bilgiler
verildikten sonra onun, Osmanlı medrese geleneği ve Osmanlı düşünce sistemi üzerindeki
tesirleri ortaya konulmaya çalışılacaktır.
One of the 15th century Ottoman sufis, Molla Fanārī is an important scientist and politician who lived in the establishment period of Ottoman Empire and worked as qadi, professor (mudarris), sheikh al-Islam and advisor which are significant professions in view of both science and politics. He has influenced in Ottoman university (madrasa) system and Ottoman thought by means of his books, students, and professions. He has addapted the ideas of Akbarian school to the Ottoman thought. In addition, he has assured for scientific system to improve within the framework of Akbarian ideas. In this article, Molla Fanārī’s biography will be stated in summary and his influence on Ottoman madrasa system and Ottoman thought will be tried to introduce.
لا شك ان منلا فناري من أكابر صوفية وعلماء الدولة العثمتنية. وهو عاش في عهد فاتح سلطان محمد بعض الوظائف المهمة الرسمية كقاضي ومدرس (أعني العصر الثامن هجريا والعصر الخامس عشر ميلاديا), وأجر وشيخ الإسلام ومشاور للسطان. وبمزاياه هذه هو من أهم رجال العلم والدولة في عصره وبتأثيراته بعد عصره. ومن جانب آخر هو قد اثر في نظام المدارس في الدولة العثمانية وفكر العثماني اثرا عميقا بمؤلفاته وتلاميذه ومناصبه الذي نفذها منجحا. وانه منسوب الى المدرسة الأكبرية مشربا وبهذا السبب هو ركز آراء هذه المدرسة في الفكر العثماني ولذالك قد تطورت الحرث والثقافة العثمانية في اطار آراء هذه المدرسة وتحت تأثيرها. وفي مقالتي هذه سأتناول حياة منلا فناري الذي له مكان خاص ومهم جدا في تاريخ الفكر الإسلامي والتركي أولا ومختصرا, ثم سأجهد اظهار تأثير منلا في نظام المدارس العثمانية والفكر العثماني
One of the 15th century Ottoman sufis, Molla Fanārī is an important scientist and politician who lived in the establishment period of Ottoman Empire and worked as qadi, professor (mudarris), sheikh al-Islam and advisor which are significant professions in view of both science and politics. He has influenced in Ottoman university (madrasa) system and Ottoman thought by means of his books, students, and professions. He has addapted the ideas of Akbarian school to the Ottoman thought. In addition, he has assured for scientific system to improve within the framework of Akbarian ideas. In this article, Molla Fanārī’s biography will be stated in summary and his influence on Ottoman madrasa system and Ottoman thought will be tried to introduce.
لا شك ان منلا فناري من أكابر صوفية وعلماء الدولة العثمتنية. وهو عاش في عهد فاتح سلطان محمد بعض الوظائف المهمة الرسمية كقاضي ومدرس (أعني العصر الثامن هجريا والعصر الخامس عشر ميلاديا), وأجر وشيخ الإسلام ومشاور للسطان. وبمزاياه هذه هو من أهم رجال العلم والدولة في عصره وبتأثيراته بعد عصره. ومن جانب آخر هو قد اثر في نظام المدارس في الدولة العثمانية وفكر العثماني اثرا عميقا بمؤلفاته وتلاميذه ومناصبه الذي نفذها منجحا. وانه منسوب الى المدرسة الأكبرية مشربا وبهذا السبب هو ركز آراء هذه المدرسة في الفكر العثماني ولذالك قد تطورت الحرث والثقافة العثمانية في اطار آراء هذه المدرسة وتحت تأثيرها. وفي مقالتي هذه سأتناول حياة منلا فناري الذي له مكان خاص ومهم جدا في تاريخ الفكر الإسلامي والتركي أولا ومختصرا, ثم سأجهد اظهار تأثير منلا في نظام المدارس العثمانية والفكر العثماني
Açıklama
Makale
Anahtar Kelimeler
Molla Fenârî, Osmanlı Düşüncesi, Osmanlı Medrese Sistemi, Misbâhu’l-Üns, Ekberiye Ekolü, Molla Fanârî, Ottoman Thought, Ottoman Madrasa System, Misbah al-Uns, Akbarian School, منلا فناري, الفكرة العثمانية, نظام المدارس العثمانسية, مصباح الأنس, مكتبة الأكبرية
Kaynak
Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
39
Sayı
39
Künye
Gürer, B. (2015). Molla Fenârî’nin Osmanlı medrese Ggeleneği ve Osmanlı düşüncesi üzerindeki tesirleri. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 39, 39, 121-142.
