Bir edebî tür olarak kıyâfet-nâme ve Bursalı Murâdî'nin kıyâfet-nâme'si

Basit Öğe Kaydı
dc.authoridHarun Dikkaya: 0000-0002-7317-9553en_US
dc.authoridMurat Ak: 0000-0002-3434-5985en_US
dc.contributor.authorDikkaya, Harun
dc.contributor.authorAk, Murat
dc.date.accessioned2023-04-18T07:00:01Z
dc.date.available2023-04-18T07:00:01Z
dc.date.issued2022en_US
dc.departmentNEÜ, Ahmet Keleşoğlu İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Bölümüen_US
dc.descriptionMakaleen_US
dc.description.abstractKıyâfet-nâme, bir kimsenin saç, göz, el ayak gibi organlarına ve fizikî özelliklerine bakarak onun ahlâkı ve karakteri hakkında tahmin ve tespitte bulunmayı konu edinen ilimdir. İnsanın fizikî yapısını dikkate alarak kişilik özellikleri ile ilgili yapılan tespitlerin varlığı çok eskilere dayanmakla birlikte, bir edebî tür olarak kıyâfet-nâme Türk edebiyatına, Arap ve Fars kaynakları üzerinden girmiştir. İnsanın dış görünüşünden yola çıkarak iç dünyası hakkında hüküm vermek ile ilgili konuların işlendiği kıyâfet-nâmelerin Türk edebiyatında birçok örneğine rastlanır. Türün, Türk edebiyatındaki ilk örneğinde telif sebebi, erkek hizmetçi ve cariye alımında dikkat edilmesi gereken hususların bilinmesi olarak zikredilir. Sonraki dönemlerde kaleme alınan kıyâfet-nâmelerde telif sebebinin, insanın başkalarını tanıması ve bu şekilde karakterlerine göre muamale etmesi, hayır ve şerrin kimden geleceğini bilerek amel etmesinin sağlanması, yaratılışın sırlarını bilmesi ve ebedî mutluluğa vakıf olmayı öğrenmesi olarak zikredildiği görülür. Kıyâfet-nâme türünün Türk edebiyatındaki manzum örneklerinden biri II.Bayezid devri şairlerinden Bursalı Murâdî’ye aittir. Murâdî'nin Kıyâfet-nâmesi’nde insana ait fizikî özellikler yirmi fasılda değerlendirilmiştir. Eserde yer alan değerlendirmelerin, Türk edebiyatında kıyâfet-nâme türünün öne çıkan örnekleri olarak kabul edilen Hamdullah Hamdî, Erzurumlu İbrahim Hakkı ve Şaban-ı Sivrihisarî'nin Kıyâfet-nâme'leriyle büyük ölçüde benzerlik gösterdiği görülmektedir. Bu makalede önce kıyâfet-nâmelerin Arap, Fars ve Türk edebiyatlarındaki örnekleri hakkında bilgi verilmiş, ardından Bursalı Murâdî’nin Kıyâfet-nâmesi şekil ve muhteva özellikleri açısından incelenmiştir. İçerdiği hükümler açısından türün öne çıkan diğer örnekleriyle mukayese edilen eser ilk kez neşredilmiştir.en_US
dc.description.abstractKıyâfet-name is the science that deals with making predictions and determinations about a person's morals and character by looking at his organs and physical characteristics such as hair, eyes, hands and feet. Although the existence of determinations about personality traits, taking into account the physical structure of man, dates back to ancient times, as a literary type, kıyâfet-nâme has entered Turkish literature through Arabic and Persian sources. There are many examples of kıyâfet-names in Turkish literature, in which the subjects related to making judgments about the inner world of a person based on his outer appearance are handled. In the first example of the type in Turkish literature, the reason for copyright is mentioned as knowing the points to be considered in the purchase of male servants and concubines. In the kıyâfet-names written in the following periods, it is seen that the reason for copyright is mentioned as recognizing others and treating them according to their characters in this way, enabling one to act by knowing from whom good and evil will come, knowing the secrets of creation and learning to have eternal happiness. One of the poetic examples of kıyâfet-nâme in Turkish literature belongs to Murâdî, one of the poets of the Bayezid II period. In Murâdî's Kıyâfet-nâme, the physical characteristics of human beings are evaluated in twenty chapters. It is seen that the evaluations in the work are largely similar to the Kıyâfet-names of Hamdullah Hamdî, Erzurumlu İbrahim Hakkı and Şaban-ı Sivrihisarî, which are considered to be prominent examples of kıyâfe-nâme in Turkish literature. In this article, firstly, information about the examples of kıyâfet-names in Arabic, Persian and Turkish literature was given, then Murâdî's Kıyâfet-name was examined in terms of its form and content. The work, which is compared with other prominent.en_US
dc.identifier.citationDikkaya, H., Ak, M. (2022). Bir edebî tür olarak kıyâfet-nâme ve Bursalı Murâdî'nin kıyâfet-nâme'si. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 52, 2, 91-108.en_US
dc.identifier.endpage108en_US
dc.identifier.issn2148-9890en_US
dc.identifier.issn2149-0015en_US
dc.identifier.issue2en_US
dc.identifier.startpage91en_US
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12452/9522
dc.identifier.volume52en_US
dc.language.isotren_US
dc.publisherNecmettin Erbakan Üniversitesien_US
dc.relation.ispartofNecmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisien_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectTürk İslam Edebiyatıen_US
dc.subjectKıyâfet-Nâmeen_US
dc.subjectBursalı Murâdîen_US
dc.subjectManzumen_US
dc.subjectMesnevîen_US
dc.subjectTurkish Islamic Literatureen_US
dc.subjectKiyâfet-nâmeen_US
dc.subjectBursali Murâdîen_US
dc.subjectPoemen_US
dc.subjectMasnavien_US
dc.titleBir edebî tür olarak kıyâfet-nâme ve Bursalı Murâdî'nin kıyâfet-nâme'sien_US
dc.title.alternativeKıyâfet-name as a literary type and the kıyâfet-nâme of Bursalı Murâdîen_US
dc.typeArticleen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
Bir Edebî Tür Olarak Kıyâfet-nâme ve Bursalı Murâdî'nin.pdf
Boyut:
614.85 KB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Tam Metin (Full Text)
İndir
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.44 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Sayı 52 - 2 (2022)
Makale Koleksiyonu