Yavuz Sultan Selim'in Şam'da yaptırdığı ilk Osmanlı vakfı ve vakfiyesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

1986

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Necmettin Erbakan Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Osmanlı vakıf müesseselerinden bilhassa Harameyn ve Suriye vakıfları hakkında şumüllü bir araştırma maalesef yok gibidir. Bunun nedeni kaynak ve dökümanların olmayışından ziyade, mezkür konu üzerinde bilim adamlarımızın bigâne kalmış olmalarından olsa gerektir. Halbuki, arşivlerimizde hassaten Başvekalet ve Topkapısarayı arşiv hazinesinde, bu konuyla ilgili yüzlerce elyazmaları (manuscripts) ve çeşitli tarihi vesikalar mevcuttur. Bu nedenle, Ortadoğunun merkezi sayılan Harameyn (Mekke-Medine) ve Suriye'deki vakıflar hakkında derin bir ilmi çalışmaya cidden büyük ihtiyaç vardır. İtiraf edelimki bu bir kişinin değil, entellektüel seviyede bir ilim heyetinin işidir. Buhususta anakaynak ve materyaller boldur. Mevcut, sanat ve mimari eserler, camii, mescit, mektep, medrese, han, hamam, imarethaneler, kervansaraylar, sebil ve çeşmeler, vakfiye veya vakıf-nameler, kitabeler, şeriye sicilleri, tahrir veya tapu defterleri, evkaf kütük kayıtları, muhasebe, tamirat, inşaat, temlik, tayin ve tevcihat defterleri, vakıflar hakkında yazılmış kadı raporları, sultanların hüküm ve fermanları, sürre defterleri, muasir tarihler, seyahat nameler, mimarların hatıratı, arkeolojik kazılar, özel araştırma ve etütler vardır... İşte, elimizdeki vakfiye bunlardan biridir. Ümit ederiz ki konumuza bir nebze olsun ışık tutacaktır. Bu araştırma, Yavuz Sultan Selim'in (1512-1520) Şam'da yaptırdığı ilk Osmanlı vakfına ait bir vakfiye'nin tanıtılması ve vakfın kuruluşu hakkında kısa bir etüttür.
After Sultan Selim I.'s victory over the Memluks at Marj-ı Dabik on 25 Raja 922/15 August 1516, and the disintegration of the Memluk administration and their sovereignty in Syria, the province of Damascus which had been a Memluk province from 1250 to 1518, became an Eyalat of the Ottoman Empire. On his entrance to Damascus for the first time On Thursday, 6th Ramazan 922/3rd October 1516. He went directly to the fomous Ummayyad Mosque where he performed the Friday prayer. The former Chief Shafii Kadi (judge Veliyüddin bin Farfur, delivered an elegant sermon (hutbe) in which he called Sultan Selim I. Khadimal al Harameyn ash - Sherifeyn (the Servant of the two Holy Cities at Mekke - Medina. Sultan Selim Yavuz (1512-1520) founded the first Ottoman vakf institution in Syria immediately after the conquest, and inaugurated a period of publicimprovements in Damascus, Aleppo, Tripoly, Mekke and Medine. The Ottoman recognized Mamluk and Pre-Memluk vakf foundations in Syria, the Arabian Peninsula and Egypt. All vakf institution, whether Ottoman, or pre-Ottoman were also recorded, and registered after the Conquest. Ibn Tulun tells us that «On Wednesday 18th Zil kaada 923/1517, we were asked the names of the endowment Medreses, and their founders in order to identify their original owners, thereupon we informed them to their satisfaction in the presence of kadı Zeynel Abidin. On the completion of this charitable institution in Salihiyye. Servants and employees were appointed and their taks determined, according to the vakfiye terms: On the occation of opening, a vast banquet was given, gifts and alms were distributed to the poor and needy. After Sultan Selim I. (Yavuz) performed his Friday prayer left Damascus for İstanbul 14. Muharrem 924/1518. In short, these were the first Ottoman vakf foundations (the Mosque, Imaret, Tekke, Fırın and Türbe of the Muhiddin İbn Arabi) that established by Sultan Selim first in Salihiye, quarter of Damascus (Şam) in Syria...

Açıklama

Makale

Anahtar Kelimeler

Vakıf, Vakfiye, Wakf, Wakfiyya, Yavuz Sultan Selim

Kaynak

Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

2

Sayı

2

Künye

Ceylan, İ. (1986). Yavuz Sultan Selim'in Şam'da yaptırdığı ilk Osmanlı vakfı ve vakfiyesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2, 2, 157-198.