Sağlık alanında öğrenim gören öğrencilerde yaşlılara yönelik olumlu tutum geliştirme müdahalelerinin etkisi: Meta analiz çalışması
Yükleniyor...
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Dünyada yaşlı nüfusun artışı yaşlı bireylerin sağlık bakım gereksinimlerinin artışını da beraberinde getirmektedir. Sağlık hizmeti sağlayıcılarıyla karşılaşma olasılıkları yüksek olan bu popülasyonun kaliteli sağlık hizmeti alması, sağlık profesyonellerinin yaşlılara karşı olumlu tutumlara sahip olmasıyla ilişkilidir. Bu nedenle sağlık profesyonellerinin eğitim sürecinde yaşlılara karşı olumlu tutumları geliştirmelerini sağlayan programlara ihtiyaçları vardır. Bu çalışma, sağlık alanında öğrenim gören öğrencilerde yaşlılara yönelik olumlu tutum geliştirme müdahalelerinin etkisini belirlemeyi amaçlamaktadır. Meta analiz yöntemiyle gerçekleştirilen bu araştırma için taranan çalışmaların dahil etme kriterleri; sağlık alanında lisans veya ön lisans programlarında öğrenim gören öğrencilerle yapılan, yaşlılara karşı olumlu tutumları geliştirmeyi amaçlayan, yaşlılara karşı tutumları geçerli ve güvenilir ölçüm araçlarıyla ölçen, randomize kontrollü ve düşük düzeyde yanlılık içeren non-randomize kontrollü çalışmalar, Türkçe ve İngilizce dilinde Ocak 2002 - Temmuz 2022 yılları arasında yayınlanan makaleler, araştırma raporları ve tezlerdir. 15 Haziran 2022-31 Temmuz 2022 tarihleri arasında 8 veri tabanında (APA PsycInfo, CINAHL Complete, "Cochrane Central Register of Controlled Trials" (CENTRAL), Medline Complete, ProQuest Dissertations ve Theses Global, Scopus, TR Dizin, WOS Core Collection ve Ulusal Tez Merkezi) tarama yapılmıştır. Tarama ile elde edilen çalışmaların başlık ve özetlerinin konu ile uygunluk açısından değerlendirilmesi, dahil etme-dışlama kriterlerine göre tam metin incelemesi ve yanlılık açısından değerlendirilmesi iki bağımsız değerlendirici tarafından üç aşamada tamamlanmıştır. Çalışmaların yanlılık değerlendirmesi Cochrane yanlılık değerlendirme araçları ile yapılmıştır. Yapılan tarama sonucunda 14101 çalışmaya ulaşılmıştır. Tarama işleminden sonra duplikasyon nedeniyle 3882 çalışma çıkarılmıştır. 10219 çalışma başlık ve özete göre değerlendirilmiş ve 125 çalışma tam metin değerlendirmesine alınmıştır. Veri tabanı taramasından sonra referans taraması yapılmış ve bulunan 3 çalışma da yanlılık değerlendirmesi yapılmak üzere alınmıştır. Sonuç olarak 26 makale yanlılık değerlendirmesine dahil edilmiş ve 13 çalışma meta analize dahil edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde Comprehensive Meta Analysis (CMA) paket programı kullanılmıştır. Etki büyüklüğü için Hedges g, heterojenlik testi için Q istatistiği ve I2 değerleri incelenmiştir. Yayın yanlılığı için Orwin's fail-safe N değeri, Kendall's tau ve Egger's regresyon analizi ile yöntemleri kullanılmıştır. Yayın yanlılığı önem düzeyi p<0,05 alınmıştır. Yayın yanlılığı huni grafiği ile etki büyüklüğü orman grafiği ile sunulmuştur. Yapılan meta analiz sonucunda yaşlılara yönelik olumlu tutum geliştirme müdahalelerinin etki büyüklüğü 0.422 (%95 GA: 0.013: 0.830) istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0.043). Yaşlılara yönelik olumlu tutum geliştirme müdahalelerinin etkisinin incelendiği 13 çalışmada etkinin orta düzeyde deney grubundan yana olduğu görülmektedir. Literatürde yaşlılara yönelik olumlu tutum geliştirmeyi amaçlayan fazla sayıda çalışma bulunmakla birlikte yüksek düzeyde kanıt elde etmek için iyi tasarlanmış, metodolojik kalitesi yüksek çalışmaların yapılmasına ihtiyaç vardır.
The rise in the elderly population all over the world has led to an increase in the healthcare needs of elderly individuals. For the elderly population with a high probability of encountering healthcare providers, access to quality healthcare is associated with positive attitudes of health professionals towards the elderly. Thus, healthcare professionals need programs to help them develop positive attitudes towards the elderly during their education process. This study aims to explore the effect of interventions that encourage healthcare students to develop positive attitudes towards the elderly. The inclusion criteria for the studies searched for this research, which was conducted by meta-analysis method, were randomized controlled and non-randomized controlled trials with low risk of bias, conducted with students in bachelor's or associate programs in the field of health, aimed to develop positive attitudes towards the elderly, assessing attitudes towards the elderly with valid and reliable tools, as well as the articles, research reports and theses/dissertations published in Turkish and English languages between January 2002 and July 2022. Literature search was performed in 8 databases (APA PsycInfo, CINAHL Complete, "Cochrane Central Register of Controlled Trials" (CENTRAL), Medline Complete, ProQuest Dissertations and Theses Global, Scopus, TR Index, WOS Core Collection and National Thesis Center) between June 15, 2022 and July 31, 2022. The evaluation of titles and abstracts of the studies retrieved through literature search by relevance to the topic, the full text review according to inclusion-exclusion criteria, and the evaluation for bias were all completed in three stages by two independent reviewers. The bias assessment of the studies was performed with Cochrane bias assessment tools. As a result of the search, 14101 studies were retrieved. Following the literature search, 3882 studies were excluded due to duplication. 10219 studies were evaluated according to title and abstract and 125 studies were included in the full text evaluation. Following the database search, a reference search was carried out; 3 studies found were included for bias assessment. Finally, 26 articles were included in the bias assessment and 13 studies were included in the meta-analysis. Comprehensive Meta Analysis (CMA) package program was used to evaluate the data. Hedges g was analyzed for effect size, while Q statistic and I2 values were analyzed for heterogeneity test. Orwin's fail-safe N value, Kendall's τ coefficient and Egger's regression analysis methods were used for publication bias. The significance value for publication bias was set at p<0.05. Publication bias is presented with a funnel plot, and effect size with a forest plot. Following the meta-analysis, the effect size of positive attitude development interventions for the elderly was found to be statistically significant at 0.422 (95% CI: 0.013: 0.830) (p=0.043). 13 studies in which the effect of positive attitude development interventions for the elderly was examined revealed that the effect was moderately in favor of the experimental group. Although there are a large number of studies in the literature that aim to develop positive attitudes towards the elderly, well-designed studies with high methodological quality are needed to obtain high level evidence.
The rise in the elderly population all over the world has led to an increase in the healthcare needs of elderly individuals. For the elderly population with a high probability of encountering healthcare providers, access to quality healthcare is associated with positive attitudes of health professionals towards the elderly. Thus, healthcare professionals need programs to help them develop positive attitudes towards the elderly during their education process. This study aims to explore the effect of interventions that encourage healthcare students to develop positive attitudes towards the elderly. The inclusion criteria for the studies searched for this research, which was conducted by meta-analysis method, were randomized controlled and non-randomized controlled trials with low risk of bias, conducted with students in bachelor's or associate programs in the field of health, aimed to develop positive attitudes towards the elderly, assessing attitudes towards the elderly with valid and reliable tools, as well as the articles, research reports and theses/dissertations published in Turkish and English languages between January 2002 and July 2022. Literature search was performed in 8 databases (APA PsycInfo, CINAHL Complete, "Cochrane Central Register of Controlled Trials" (CENTRAL), Medline Complete, ProQuest Dissertations and Theses Global, Scopus, TR Index, WOS Core Collection and National Thesis Center) between June 15, 2022 and July 31, 2022. The evaluation of titles and abstracts of the studies retrieved through literature search by relevance to the topic, the full text review according to inclusion-exclusion criteria, and the evaluation for bias were all completed in three stages by two independent reviewers. The bias assessment of the studies was performed with Cochrane bias assessment tools. As a result of the search, 14101 studies were retrieved. Following the literature search, 3882 studies were excluded due to duplication. 10219 studies were evaluated according to title and abstract and 125 studies were included in the full text evaluation. Following the database search, a reference search was carried out; 3 studies found were included for bias assessment. Finally, 26 articles were included in the bias assessment and 13 studies were included in the meta-analysis. Comprehensive Meta Analysis (CMA) package program was used to evaluate the data. Hedges g was analyzed for effect size, while Q statistic and I2 values were analyzed for heterogeneity test. Orwin's fail-safe N value, Kendall's τ coefficient and Egger's regression analysis methods were used for publication bias. The significance value for publication bias was set at p<0.05. Publication bias is presented with a funnel plot, and effect size with a forest plot. Following the meta-analysis, the effect size of positive attitude development interventions for the elderly was found to be statistically significant at 0.422 (95% CI: 0.013: 0.830) (p=0.043). 13 studies in which the effect of positive attitude development interventions for the elderly was examined revealed that the effect was moderately in favor of the experimental group. Although there are a large number of studies in the literature that aim to develop positive attitudes towards the elderly, well-designed studies with high methodological quality are needed to obtain high level evidence.
Açıklama
Doktora Tezi
Anahtar Kelimeler
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Başer, G. (2023). Sağlık alanında öğrenim gören öğrencilerde yaşlılara yönelik olumlu tutum geliştirme müdahalelerinin etkisi: Meta analiz çalışması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Konya.
