Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde telaffuz: Bir karma yöntem araştırması ve ünlülerin telaffuz öğretimine yönelik yeni bir teknik

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2020

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu çalışmanın amacı Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin zorlandığı konuşma becerisinde ayırt edici bir özellik olan telaffuz konusunu kapsamlı bir şekilde incelemek ve "Görsel-İşitsel Özdeşliğe Dayalı Çağrışım Tekniği"nin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin telaffuz becerisine etkisini belirlemektir. Nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı bu çalışma, deneysel desenli bir "karma yöntem" araştırmasıdır. Araştırmanın nicel boyutunda tarama modeli ve kontrol gruplu ön test-son test modelli deneysel model kullanılmıştır. Nicel boyutta çalışma grubunu, 2017-2018 ve 2018-2019 öğretim yıllarında Selçuk Üniversitesi Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezinde (SÜ-TÖMER) Türkçe öğrenen 68 ülkeden 510 öğrenci ve aynı yıllarda SÜ-TÖMER'de görev yapan 20 öğretim görevlisi oluşturmaktadır. Ayrıca araştırmanın deneysel kısmında 2017-2018 öğretim yılında SÜ-TÖMER'de kayıtlı A1 seviyesindeki öğrencilerden alt örnekleme yöntemi kullanılarak amaçlı örnekleme modeliyle 28 öğrenciden oluşan deney ve kontrol grupları oluşturulmuştur. Bu çalışma gruplarına telaffuza ilişkin tutum ve ilgiyi, telaffuzu geliştirme kaynaklarını, dil öğrenme ve Türkçe seslerin zorluk algısını ve yabancı öğrencilerin ana dillerinde bulunmayan sesleri belirlemeyi amaçlayan dört anket uygulanmıştır. Deneysel uygulamanın yapıldığı deney grubunda "Görsel-İşitsel Özdeşliğe Dayalı Çağrışım Tekniği" kullanılmıştır. Nitel boyutta öğretici çalışma grubunu 2017-2018 ve 2018-2019 öğretim yıllarında SÜ-TÖMER'de görev yapan 23 öğretim görevlisi oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel boyutunda ise öğreticilere yapılandırılmış görüşme formu uygulanmış, elde edilen nitel verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Deneysel çalışmada deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin ünlü telaffuzları ön test ve son test olarak kayıt altına alınmıştır. Elde edilen formant frekansları, PRAAT ses analizi programı ile analiz edilmiştir. Öğrencilerden elde edilen formant frekanslarının değerlendirilmesi için ölçüt olarak yine aynı öğretim yılında SÜ-TÖMER'de görev yapan ve yaş ortalaması deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilere yakın olan 15 öğretim görevlisinden alınan ünlü telaffuzlarının ortalaması kullanılmıştır. Öğrencilere ait ünlü telaffuzları formant frekansının öğretici değerlerine yakınlığı veya uzaklığı oranında telaffuzda gelişim olup olmadığı PYTHON programı ile istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Öğrenci telaffuzları nicelik olarak değerlendirilmesinin yanı sıra "İşitsel Kalite Değerlendirme Formu" ile nitelik olarak da değerlendirilmiştir. Araştırmanın bir parçası olarak deneysel bulgularla karşılaştırma amacıyla Türkçe öğretim setlerindeki (İstanbul, Yeni Hitit, Yedi İklim) ünlü telaffuzları da analiz edilmiştir. Ayrıca daha önceki çalışmalarda Türkçe ünlülerin temel frekans ve formant frekansı değerleri ile ilgili elde edilen bulgular da analize dâhil edilmiştir. Araştırmada, yapılan analizler sonucunda elde edilen nicel ve nitel bulgular yabancı öğrencilerin /ğ/ dışındaki ünsüzlerin telaffuzunda bir sorun yaşamadığını ortaya koymuştur. Buna karşılık genel olarak ünlülerde ve özellikle /ı/, /ö/ ve /ü/ ünlülerinin telaffuzunda neredeyse bütün yabancı öğrencilerin sorun yaşadığı belirlenmiştir. Araştırmanın deneysel kısmında deney grubuna uygulanan "Görsel-İşitsel Özdeşliğe Dayalı Çağrışım Tekniği"nin başta /ı/, /ö/ ve /ü/ olmak üzere ünlü telaffuzlarının öğretiminde olumlu etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.
The aim of this study is to comprehensively examine the subject of pronunciation, which is a distinctive feature in the speaking skill that students, learning Turkish as a foreign language, have difficulty with and to determine the effect of the "Associative Technique Based on Audiovisual Identicalness" on the pronunciation skill of these students who learn Turkish as a foreign language. This study, in which quantitative and qualitative research methods are used together, is an experimental patterned "mixed method" research. In the quantitative dimension of the research, the survey model and the experimental model with the control group pretest-posttest model were used. The quantitative study group consists of 510 students from 68 countries learning Turkish at the Selçuk University Turkish Language Teaching Application and Research Center (SÜ-TÖMER) in 2017-2018 and 2018-2019 academic years, and 20 lecturers working at SÜ-TÖMER in the same years. In addition to this, experimental and control groups consisting of 28 students, from the A1 level students registered in SÜ-TÖMER in the 2017-2018 academic year, were formed in the experimental part of the research by using sub-sampling method with the purposive sample model. Four questionnaires were applied to these study groups aiming to identify attitude and interest in pronunciation, sources of pronunciation development, language learning and perception of difficulty in Turkish voices and voices that are not available in foreign students' native languages. "Associative Technique Based on Audiovisual Identicalness" was used in the experimental group where experimental application was performed. In the qualitative dimension, teacher working group consisted of 23 instructors working at SÜ-TÖMER in the 2017-2018 and 2018-2019 academic years. In the qualitative dimension of the research, a structured interview form was applied to the teachers and the content analysis method was used in the analysis of the qualitative data obtained. In the experimental study, the pronunciations of vowels by the students in the experimental and control groups were recorded as pretest and posttest. The formant frequencies obtained were analyzed with the PRAAT sound analysis program. In order to evaluate the formant frequencies obtained from students, the average of the vowel pronunciations from 15 lecturers working in SÜ-TÖMER in the same academic year and whose average age was close to the students in the experimental and control groups were used. Students' vowel pronunciations of the formant frequency were analyzed statistically, with the PYTHON program, to find whether there was any improvement in their pronunciation in relation to rate of its proximity or distance from teachers' pronunciations. In addition to quantitatively evaluating students' pronunciaitons, they were also evaluated as qualities with the "Auditory Quality Evaluation Form". In order to compare with the experimental findings, as a part of the research, the vowel pronunciations in Turkish teaching sets (İstanbul, Yeni Hitit, Yedi İklim) were also analyzed. In addition, the findings obtained from the fundamental and formant frequency values of Turkish vowels in previous studies were also included in the analysis. Quantitative and qualitative findings obtained as a result of the analyzes conducted in the research, revealed that foreign students do not have any problem in the pronunciation of consonants outside /ğ/. On the other hand, almost all foreign students have problems in vowels in general and in the pronunciation of /i/, /ö/ and /ü/ vowels in perticular. In the experimental part of the research, it has been determined that the "Associative Technique Based on Audiovisual Identicalness" has a positive effect on the teaching of vowel pronunciations, especially /ı/, /ö/ and /ü/.

Açıklama

Doktora Tezi

Anahtar Kelimeler

Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Konuşma Becerisi, Telaffuz Öğretimi, Görsel-İşitsel Özdeşliğe Dayalı Çağrışım Tekniği, Teaching Turkish as a Foreign Language, Speaking Skill, Pronunciation Instruction, Associative Technique Based on Audiovisual Identity

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Koçak, A. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde telaffuz: Bir karma yöntem araştırması ve ünlülerin telaffuz öğretimine yönelik yeni bir teknik. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Konya.