COVID-19 Pandemisi için Yeni Bir Matematiksel Model ve Parametre Tahmini: Irak Üzerinde Bir Uygulama

Basit Öğe Kaydı
dc.authorid0000-0002-2680-6059en_US
dc.contributor.advisorYavuz, Mehmet
dc.contributor.authorHaydar, Waled Yavız Ahmed
dc.date.accessioned2022-10-26T06:10:19Z
dc.date.available2022-10-26T06:10:19Z
dc.date.issued2022en_US
dc.date.submitted2022
dc.departmentNEÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Matematik Anabilim Dalıen_US
dc.descriptionYüksek Lisans Tezien_US
dc.description.abstractMatematiksel modelleme özellikle son yıllarda birçok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır. Matematiksel modellemenin bulaşıcı hastalıklardaki uygulamaları çoğu bulaşıcı hastalığı ortadan kaldırmak için izolasyon, karantina, aşı ve tedavi gibi durumların sıklıkla gerekli olduğunu göstermiştir. Bir popülasyondaki bulaşıcı hastalıkların hareketlerini incelemek ve gelecekteki durumlarını tahmin etmek için matematiksel modellerden yararlanılmaktadır. Bu tezde, bir popülasyondaki duyarlı (S), exposed (E), enfekte (I), karantina (Q), aşılanmış (V) ve iyileşmiş (R) bireylerin yer aldığı COVID-19 hastalığının bir matematiksel modeli ele alınmıştır. Modeli oluşturan sistemin biyolojik olarak anlamlılığını göstermek açısından negatif olmayan çözüm bölgesi ve ilgili kompartımanların sınırlılığı gösterilmiştir. Modelin hastalıklı ve hastalıksız denge noktaları hesaplanmış ve bu denge noktalarının lokal kararlılık analizi yapılmıştır. Salgın hastalıklarda ikincil enfeksiyon oranı olarak bilinen ve hastalığın gelecekteki seyri hakkında önemli bilgiler veren temel üreme sayısı da ilgili model için hesaplanmıştır. Bu sayının hassasiyet analizi de yapılarak hangi parametrelerin bu sayı üzerinde etkili olduğu ve bu sayıyı nasıl etkilediği üzerinde durulmuştur. Bununla birlikte Irak’taki gerçek veriler kullanılarak COVID-19 hastalığı için oluşturulan modelin parametreleri (9 parametre) en küçük kareler eğri uydurma yöntemi ile tahmin edilmiş ve sayısal simülasyonlar bu değerlere göre yapılmıştır. Modelin çözümü için Adams-Bashforth tipi tahmin edici-düzeltici nümerik yöntem kullanılmış ve sayısal simülasyonlar yardımıyla COVID-19 hastalığının gelecekteki seyri ile ilgili tahminlerde bulunulmuştur.en_US
dc.description.abstractMathematical modelling has been widely used in many fields, especially in recent years. The applications of mathematical modelling in infectious diseases have shown that situations such as isolation, quarantine, vaccination and treatment are often necessary to eliminate most infectious diseases. Mathematical models are used to study the movements of infectious diseases in a population and predict their future courses. In this thesis, a mathematical model of COVID-19 disease involving susceptible (S), exposed (E), infected (I), quarantined (Q), vaccinated (V) and recovered (R) populations is considered. In order to show the biological significance of the system, the non-negative solution region and the boundedness of the relevant biological compartments are shown. The endemic and disease-free equilibrium points of the model are calculated, and local stability analyses of these equilibrium points are performed. The basic reproduction number, which is known as the secondary infection rate in epidemic diseases and gives important information about the future course of the disease, is also calculated for the relevant model. Sensitivity analysis of this number is studied, and it has been pointed out which parameters affect this number and how they affect it. Moreover, using real data from Iraq, the parameters (9 parameters) of the model developed for COVID-19 disease are estimated using the least squares curve fitting method, and numerical simulations are performed according to these estimated values. For the solution of the model, the Adams-Bashforth type predictive-corrective numerical method is used, and with the help of numerical simulations, some predictions are achieved about the future course of COVID-19 disease.en_US
dc.identifier.citationHaydar, W. Y. A. (2022). COVID-19 pandemisi için yeni bir matematiksel model ve parametre tahmini: Irak üzerinde bir uygulama. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Matematik Anabilim Dalı, Konya.en_US
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12452/8673
dc.language.isotren_US
dc.publisherNecmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsüen_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/embargoedAccessen_US
dc.subjectCOVID-19en_US
dc.subjectHassasiyet analizien_US
dc.subjectKararlılık analizien_US
dc.subjectParametre tahminien_US
dc.subjectSayısal simülasyonen_US
dc.subjectTemel üreme sayısıen_US
dc.subjectBasic reproduction numberen_US
dc.subjectNumerical simulationen_US
dc.subjectParameter estimationen_US
dc.subjectStability analysisen_US
dc.subjectSensitivity anaylsisen_US
dc.titleCOVID-19 Pandemisi için Yeni Bir Matematiksel Model ve Parametre Tahmini: Irak Üzerinde Bir Uygulamaen_US
dc.title.alternativeA New Mathematical Modelling and Parameter Estimation of COVID-19 Pandemic: A Case Study in Iraqen_US
dc.typeMaster Thesisen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
WALED YAVIZ AHMED HAYDAR.pdf
Boyut:
2.64 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Yüksek Lisans Tezi
İndir
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.44 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Matematik Anabilim Dalı Koleksiyonu