Molla Fenârî'nin bilgi ve varlık anlayışı

dc.contributor.advisorToprak, Süleyman
dc.contributor.authorGüçlü, Betül
dc.date.accessioned2019-08-26T12:18:54Z
dc.date.available2019-08-26T12:18:54Z
dc.date.issued2014
dc.departmentNEÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalıen_US
dc.descriptionDoktora Tezi. YÖK Tez Merkezi No: 364904en_US
dc.description.abstractOsmanlı düşüncesinin baş mimarlarından olan Molla Fenârî (v. 834/1431), Ekberiye geleneğinin Anadolu'daki önemli temsilcilerinden biridir. Onun Osmanlı düşüncesinde yaptığı tesir, İslâmî ilimlerin hemen hemen tüm sahalarında kaleme aldığı eserleri vasıtasıyla gerçekleşmiştir. Bunlar arasında yer alan Misbâhu'l-üns adlı eseri, onun tasavvufî görüşlerinin tamamını ihtivâ eden tek kitabıdır. Bu kitap, İbn Arabî'nin (v. 638/1240) en meşhur takipçilerinden biri olan Sadreddin Konevî'nin (v. 673/1274) Miftâhu'l-gayb'ının ilk ve en hacimli şerhidir. Molla Fenârî'nin tasavvufî görüşleri, ağırlıklı olarak varlık ve bilgi anlayışı çerçevesinde şekillenmiştir. Çünkü o da bir çok meseleyi mensubu bulunduğu Ekberî müfekkirler gibi, tasavvufun pratik boyutu üzerinde daha az durup, büyük ölçüde ontolojik ve epistemolojik perspektiften ele almaktadır. Bu noktada onun varlık anlayışı, Hakk'ın varlığının, eşyânın tamamını kapsayan bir mutlak ve yegâne hakîkat olmasına dayanmaktadır. Dolayısıyla Hakk'ın varlığı dışında herhangi bir şeyden söz etmek imkânsızdır. Âlemde müşâhede edilen çokluk ise onun esmâ ve sıfâtının birer yansıma mahallinden ibarettir. Fenârî'nin, tamamen birlik esası üzerine kurulmuş olan sisteminde gerçek bilgiye ulaşmanın yöntemi de bu esasa uygun olarak, çokluk hükümlerinin ortadan kaldırılmasına bağlıdır. Gerçek bilgiye, aklî verilere dayalı olan burhan yönteminin yanında, tasavvufî pratiklerden ibaret olan riyâzat ve mücâhede ile elde edilen, müşâhede yöntemi sayesinde ulaşılmaktadır. Dolayısıyla, eşyânın hakîkatinin bilgisi, sûfîlerin sistematize ettiği seyr u sülûk yöntemleri yardımıyla elde edilmektedir. Bu çalışmada Molla Fenârî'nin hayatı, eserleri, Osmanlı-Tasavvuf düşüncesindeki ve tarihindeki yeri, varlık ve bilgi konusundaki görüşleri incelenmektediren_US
dc.description.abstractMolla Fanari (d. 1431) who is one of the main architects of Ottoman thought is leading representative of Akbarian tradition in Anatolia. He has influenced the Ottoman thought by means of his books which he write in all fields of Islamic sciences. Misbah al-Uns is one of these books and is only one which contains his all mystic ideas. Misbah al-Uns is a commentary book of Miftah al-ghayb written by one of the most important and famous follower of Ibn al-Arabi (d. 1240) Sadraddin al-Qunawi (d. 1274). Because Molla Fanari has approached many subjects in terms of ontology and epistemology like other akbarian writers rather than the point of view practical mystic approaches. His mystical ideas are largely about being and knowledge. At this juncture, his thought about being stands on the idea according to which existence of Haqq (wujud al-Haqq) is an absolte and unique fact (haqiqa) that includes all things. Therefore it is impossible to mention any other thing without existence of Haqq. Things which is seen in the universe are reflection places of his names and attributes (al-asma wa'l-sifat). For the reason that Molla Fanari's system has been founded completely on the basic of unity, the method of reaching the real knowledge is in parallel with his system to posses the unity in other words to remove plurality. Real knowledge can be acquired along with the way that basic on mental evidence, by means of the way of witnessing (mushahada) which is achieved with mystical practices like ascetic efforts (riyada and mujahada). Thus the knowledge of the reality of things is acquired through the way sayr wa suluq which has been organized by sufis. In this study, Molla Fanari's life, books, his ideas about being and knowledge, his situation in Ottoman-Sufi thought and history was studied.en_US
dc.identifier.otherDiğer
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12452/805
dc.language.isotren_US
dc.orcid5247en_US
dc.publisherNecmettin Erbakan Üniversitesien_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectTasavvufen_US
dc.subjectMetafiziken_US
dc.subjectMolla Fenârîen_US
dc.subjectSadreddin Konevîen_US
dc.subjectMutlak Varlıken_US
dc.subjectGerçek bilgien_US
dc.subjectSufismen_US
dc.subjectMetaphysicen_US
dc.subjectMolla Fanārīen_US
dc.subjectSadraddin al-Qunawien_US
dc.subjectAbsolute Existenceen_US
dc.subjectReal knowledge.en_US
dc.titleMolla Fenârî'nin bilgi ve varlık anlayışıen_US
dc.title.alternativeMolla Fenari's being and knowledge thoughten_US
dc.typeDoctoral Thesisen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Yükleniyor...
Küçük Resim
İsim:
10050536.pdf
Boyut:
9.67 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Doktora Tezi.
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.71 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama: