Nazarî Tasavvuf Geleneğinin El Kitabı: Muhtevası ve Tesirleri Bağlamında Sadreddin Konevî’nin Miftâhu’l-gayb’ı

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2017

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Tasavvuf düşüncesinin en önemli isimlerinden biri olan İbnü'l-Arabî ile birlikte tasavvuf tarihi "muhakkikler dönemi/metafizik tasavvuf dönemi" olarak adlandırılan yeni bir sürece girmiştir. İbnü'l-Arabî, bu dönemin kendisine mahsus anlayışını telifleriyle teşekkül ettiren muhakkiklerin başında gelmektedir. Ancak ondan tevarüs eden irfanî malumatı düzenleyerek sistemli bir nazariyat üreten ise hiç şüphesiz Sadreddin Konevî olmuştur. Onun bu katkısının en mühim meyvesi ise kendisinden sonraki muhakkik sûfîler tarafından adeta başucu kitabı olarak kabul edilen ve nazarî tasavvuf anlayışının usul ve esaslarına tahsis edilmiş olan Miftâhu'l-gayb'dır. Muhtevasının yoğunluğu ve önemi sebebiyle bu eser üzerine pek çok şerh yazılmış ve böylece nazarî tasavvuf anlayışı, Konevî şârihleri vasıtasıyla Ekberî-Konevî çizgide şekillenerek Türk-İslam düşüncesinde yerini almıştır. Bu makalede, tasavvuf tarihindeki metafizik dönemin özelliklerinden kısaca bahsedilerek Miftâhu'l-gayb'ın muhtevası ve tesirleri hakkında bilgi verilecek, Miftâhu'lgayb şârihlerinden oluşan ve bahsi geçen nazarî tasavvuf anlayışını şekillendiren Ekberî-Konevî damar, ana hatlarıyla tanıtılmaya çalışılacaktır.
The history of sufism entered a new process called “period of muhaqqiqs /period of metaphysical sufism/ tasawwuf” with Ibn al-Arabî one of the most important intellectuals of sufi/tasawwuf thought. Ibn al-Arabî is the leading muhaqqiqs formulating the understanding of this period which is peculiar to itself with his books. However, the person who regulated the knowledge inherited from him and produced a new doctrine from it is Sadr al-Din al-Qunawî. His book, Miftah al-ghayb, in which he exhibited this contribution, and which is assigned to principles and orders of theoretical tasawwuf thought is accepted as an essential book by muhaqqiqs after Qunawî. Because of its complicated and important content, many commentaries were written on Miftah al-ghayb. Thus, theoretical tasawwuf thought by the commentators of Qunawî have taken Akbarian-Qunawîan form and gained a place in Turkish-Islamic thought. In this article, characteristics of metaphysical term in history of sufism will be mentioned shortly, the content and influences of Miftah al-ghayb will be stated and the Akbarian-Qunawîan movement consisting from commentators of Miftah al-ghayb, which have shaped the theoretical Tasawwuf thought will be introduced in general.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Sadreddin Konevî, Miftâḥu’l-ġayb, Nazarî tasavvuf, Metafizik, Molla Fenârî, Sadr al-Din al-Qunawī, Miftāḥ al-ghayb, Miftāḥ al-ghayb, Theoretical tasawwuf, Metaphysic, Molla Fanārī

Kaynak

Cumhuriyet İlahiyat Dergisi

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Q4

Cilt

21

Sayı

2

Künye

Gürer, B. (2017). Nazarî tasavvuf geleneğinin el kitabı: Muhtevası ve tesirleri bağlamında Sadreddin Konevî’nin Miftâḥu’l-ġayb’ı. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 21, 2, 883-912.