İslam dünyasında bilginin İslamileştirilmesi girişimlerinin sosyolojik zemini
Yükleniyor...
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bilginin İslamileştirilmesi, Batılı bilim anlayışını İslami açıdan uygun hale getirme maksadıyla on dokuzuncu yüzyılda ortaya çıkan bir girişimi ifade eder. Bu çalışmada “bilgi neden İslamileştirilmek istenmektedir?” sorusu esas problemi oluşturmaktadır. Çalışmada hem bu soru üzerine hem de bu yolda gösterilen çabaların imkan ve yöntemi üzerine din sosyolojisi çerçevesinde analiz etmek ve bu çabalara yön veren dini-sosyolojik arka planı tespit etmek amaçlanmaktadır. Bu araştırmada yöntem olarak, literatür taraması kullanılmıştır. 2025 yılına kadar elde edilen bu veriler, din sosyolojisi zemininde değerlendirilerek aralarındaki bağlantılar ortaya konulmuş ve genellemelere ulaşılmıştır. Bu noktada öncelikle modern bilimin/bilginin tarihi ve genel yapısı betimlenmiş ve Bilginin İslamileştirilmesi teorisyenlerinin tezleri incelenmiştir. Ardından bilgi sosyolojisi başlığındaki incelemeler neticesinde özellikle sosyal bilimler kapsamındaki bilginin sosyal olarak inşa edilebilen bir yapıya sahip olduğu ortaya konmuştur. Bunun üzerine bilim yapan kimsenin hiçbir zaman sosyal bir boşlukta bulunmadığı ve dolayısıyla da ürettiği bilgiye içinde bulunduğu kültür ve değer yapısını yansıttığı neticesine varılmıştır.. İncelemeler sonrası Bilginin İslamileştirilmesi fikri imkan dahilinde görülmüş ve İslam Bilimi için önemli bir basamak olduğu neticesine varılmıştır. Her ne kadar tüm teorisyenlerin temelde aynı amaç uğruna çabaladıkları görülse de İslamileştirme teorileri arasında İsmail Raci Faruki’deki gibi Batılı değerleri taşıyan modern bilgiyi İslami yapma çabasının doğru sonuçlar vermeyeceği düşünülmektedir. Bunun yerine İslamileştirmenin başta paradigma oluşturulduktan sonra ona sahip kimselerin Batıya alternatif bilgi üretimi yapması ile gerçekleşebileceği fikrinin İslam Bilimi oluşturma yolunda daha sağlıklı bir adım olabileceği sonucuna varılmıştır.
The Islamization of knowledge refers to an attempt that emerged in the ninth century with the aim of making the Western understanding of science suitable for Islam. This constitutes the fundamental problem of the question “why is the Islamization of knowledge desired?”. The study aims to comprehensively analyze the access of religion through the possibilities and methods of efforts that can be used on this question and in this way, and to determine the religioussociological background that directs these efforts. Literature review was used as a method in this research. These data obtained until 2025 were evaluated on the basis of religious warmth, distinctions were revealed and generalizations were reached. At this point, first of all, the historical and general structure of modern science/knowledge was described and the theses of the theorists of the Islamization of Knowledge were found. In addition, as a result of the examinations at the beginning of the information process, it was revealed that it has a socially constructible structure, especially within the scope of social sciences. Thereupon, it was concluded that science never has a social content and that the culture and values included in the information presented in general are reflected. Although it is seen that all theorists strive for the same goal, the modern characteristics that include Western values among the Islamization theories, such as those of Ismail Raci Faruki, show that the effort to make Islam will not yield the right results. Instead, the idea that Islamization can be realized by first including a paradigm and then producing alternative knowledge to the West by the person who has it, has been reached in order to take a healthier step in the process of creating Islamic Science.
The Islamization of knowledge refers to an attempt that emerged in the ninth century with the aim of making the Western understanding of science suitable for Islam. This constitutes the fundamental problem of the question “why is the Islamization of knowledge desired?”. The study aims to comprehensively analyze the access of religion through the possibilities and methods of efforts that can be used on this question and in this way, and to determine the religioussociological background that directs these efforts. Literature review was used as a method in this research. These data obtained until 2025 were evaluated on the basis of religious warmth, distinctions were revealed and generalizations were reached. At this point, first of all, the historical and general structure of modern science/knowledge was described and the theses of the theorists of the Islamization of Knowledge were found. In addition, as a result of the examinations at the beginning of the information process, it was revealed that it has a socially constructible structure, especially within the scope of social sciences. Thereupon, it was concluded that science never has a social content and that the culture and values included in the information presented in general are reflected. Although it is seen that all theorists strive for the same goal, the modern characteristics that include Western values among the Islamization theories, such as those of Ismail Raci Faruki, show that the effort to make Islam will not yield the right results. Instead, the idea that Islamization can be realized by first including a paradigm and then producing alternative knowledge to the West by the person who has it, has been reached in order to take a healthier step in the process of creating Islamic Science.
Açıklama
Yüksek Lisans Tezi
Anahtar Kelimeler
Bilgi, Bilginin İslamileştirilmesi, Bilgi Sosyolojisi, Din Sosyolojisi, Fenomenoloji, Knowledge, Islamization of Knowledge, Sociology of Knowledge, Sociology of Religion, Phenomenology
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Tekin, Ö. S. (2024). İslam dünyasında bilginin İslamileştirilmesi girişimlerinin sosyolojik zemini. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.
