Annelerdeki Sosyal Medya Bağımlılığının Çocuk Anne İlişkisine Etkisinin Araştırılması

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Necmettin Erbakan Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Amaç: Hayatımızda çok hızlı yer edinen sosyal medya yaşamın bir parçası haline gelmiştir. Sosyal medyanın bilinçsiz kullanımıyla sosyal medya bağımlılığı da artmaktadır. Bağımlılığın artması tüm ilişkileri olumsuz etkilemektedir. Bu ilişkilerden belki de en önemlisi anne çocuk ilişkisidir. Bu çalışmada sosyal medya bağımlılığı olan annelerin çocukları ile ilişkilerinin değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı nitelikteki bu çalışmaya, evrendeki birey sayısı bilinmediği için, %5 hata payı, %95 güven aralığı ile en az 385 kişi dâhil edilmesi gerektiği hesaplandı. Çalışmada eksiksiz doldurulan 401 anket formu analiz edildi. Oluşturulan anket formu, annelerin yoğun olarak bulunduğu Necmettin Erbakan Üniversitesi (NEÜ) Tıp Fakültesi hastanesinde bekleme alanlarında yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulandı. Anket formu; sosyodemografik özellikler, anne sosyal medya kullanım süresi ve çocuğun ekran maruziyetiyle ilgili soruları içermekteydi. Ayrıca Bergen Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği (BSMBÖ), Çocuk Ana-baba İlişki Ölçeği (ÇAİÖ) ankette yer aldı. BSMBÖ altı ifadeden oluşmakta ve alınan puanlar arttıkça annelerin sosyal medya bağımlılık düzeyi artmaktadır. ÇAİÖ ‘çatışma’ ve ‘olumlu ilişki’ olmak üzere iki alt boyuttan oluşmakta ve alınan puanlar arttıkça anne-çocuk ilişkisinin olumsuz olduğunu ifade eden bir ölçektir. Statistical Package for Social Sciences for Windows (SPSS) 20.0 programı kullanılarak analiz edildi. p<0,05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 34,2±4,4 (min=24; maks=47) yıl olup, %52,4’ü (n=210) 34 yaş ve altındaydı. Katılımcıların %81’i (n=325) ailelerini çekirdek aile olarak tanımladı ve %95,0’ı (n=381) eşiyle birlikte yaşıyordu. Annelerin %55,4’ünün (n=222) eğitim durumu yüksekokul/üniversiteydi, %49,4’ü (n=198) çalışıyor ve %57,6’sı (n=231) gelir düzeyini gelir gidere eşit olarak belirtti. Katılımcıların çocuklarının %39,7’si (n=159) 6 yaşındaydı, %76,8’i (n=308) erkekti ve %76,3’ü (n=306) okula/kreşe gitmekteydi. Çocukların %74,5’ine (n=299) evde anneleri bakım veriyordu. Çalışmaya katılan annelerin %81,8’i (n=328) sınırsız internet bağlantısına sahipti ve ortalama sosyal medya kullanım süresi 2,08±1,38 (min=0,20; maks=12) saat/gün idi. Annelerin %63,3’ü (n=254) sosyal medya kullanımlarının aile ilişkisini etkilemediğini düşündüğünü, %50,4’ü (n=202) çocuklarına yemek yerken telefon/tablet izletmediğini ve %38,6’sı (n=155) çocuğuna sıklıkla kitap okuduğunu belirtti. Yaşı 34 ve altı olan, çalışan, eğitim durumu üniversite olan ve sınırsız internet bağlantısına sahip olan katılımcıların BSMBÖ puanları anlamlı olarak daha yüksekti (p<0,05). İlk çocuğu olan, tek çocuğu olan, çocuğu erkek cinsiyette olan ve yemek yerken çocuğuna telefon/tablet izleten annelerin BSMBÖ puanları anlamları olarak daha yüksek bulundu (p<0,05). Çocuğuna sıklıkla kitap okuyanların ÇAİÖ toplam (51,30±10,18) ve olumlu ilişki alt boyut (20,03±3,65) puanı ile hiçbir zaman kitap okumayanların ÇAİÖ toplam (57,06±9,59) ve olumlu ilişki alt boyut (22,60±5,96) puanları arasında anlamlı fark tespit edildi (sırasıyla p=0,012, p=0,006). Çocuk dijital ekran süresi ile ÇAİÖ toplam puanı (r=0,142), olumlu ilişki alt boyutu (r=0,113), çatışma alt boyutu (r=0,112), BSMBÖ (r=0,142) arasında pozitif yönde zayıf düzeyde anlamlı kolerasyon olduğu tespit edildi (sırasıyla, p=0,04, p=0,023, p=0,025, p=0,004). BSMBÖ’den aldıkları puanlar ile ÇAİÖ toplam puanı (r=0,238), çatışma alt boyutu (r=0,270), arasında pozitif yönde zayıf düzeyde anlamlı kolerasyon olduğu saptandı (p<0,001). Sonuç: Sunulan çalışmada yaşı daha genç, üniversite mezunu ve sınırsız internete sahip annelerin sosyal medya bağımlılıklarının fazla olduğu bulundu. Sosyal medya bağımlılığının anne çocuk ilişkisini olumsuz yönde etkilediği görüldü. Bu olumsuz etkiden korunmak için bütüncül yaklaşımıyla aile hekimleri; sadece çocuğu değil aile bireylerini de değerlendirmeli, oluşabilecek problemler açısından bilgi vermeli ve sosyal medyanın bilinçli kullanımı için aileleri uyarmalıdır.
Aim: Social media, which has become a part of our lives very quickly, has become a part of life. With the increase in the unconscious use of social media, social media addiction is also increasing. The increase in addiction negatively affects all relationships. Perhaps the most important of these relationships is the mother-child relationship. In this study, it was aimed to evaluate the relationships of mothers with social media addiction with their children. Materials and Methods: Since the number of individuals in the population was not known, it was calculated that at least 385 individuals should be included in this descriptive study with a 5% margin of error and 95% confidence interval. In the study, 401 completed questionnaire forms were analyzed. The questionnaire form was administered by face-to-face interview method in the waiting areas of Necmettin Erbakan University (NEU) Faculty of Medicine hospital where mothers were concentrated. The questionnaire included questions about sociodemographic characteristics, duration of maternal social media use and child's screen exposure. In addition, Bergen Social Media Addiction Scale (BSMAS) and Parent-Child Relationship Scale (PCRS) were included in the questionnaire. The BSMAS consists of six statements and as the scores increase, the mothers' level of social media addiction increases. The PCRS consists of two sub-dimensions, 'conflict' and 'positive relationship', and the higher the scores, the more negative the mother-child relationship is. It was analyzed using the Statistical Package for Social Sciences for Windows (SPSS) 20.0 program. p<0.05 was considered statistically significant. Results: The mean age of the study participants was 34.2±4.4 years (min=24; max=47) and 52.4% (n=210) were 34 years of age or younger. Of the participants, 81% (n=325) defined their families as nuclear families and 95.0% (n=381) lived with their spouses. The educational level of 55.4% (n=222) of the mothers was college/university, 49.4% (n=198) were employed, and 57.6% (n=231) reported their income level as income equal to expenses. Of the participants' children, 39.7% (n=159) were 6 years old, 76.8% (n=308) were male, and 76.3% (n=306) were attending school/nursery. 74.5% (n=299) of the children were cared for at home by their mothers. Of the mothers who participated in the study, 81.8% (n=328) had unlimited internet connection and the mean duration of social media use was 2.08±1.38 (min=0.20; max=12) hours/day. Among the mothers, 63.3% (n=254) thought that their social media use did not affect the family relationship, 50.4% (n=202) did not let their children watch their phones/tablets while eating, and 38.6% (n=155) frequently read books to their children. Participants who were 34 years of age or younger, employed, had a university education and had unlimited internet connection had significantly higher BSMAS scores (p<0.05). Mothers who had their first child, who had an only child, whose child was male, and who let their child watch their phone/tablet while eating had significantly higher BSMAS scores (p<0.05). A significant difference was found between the CPRS total (51.30±10.18) and positive relationship subscale (20.03±3.65) scores of those who frequently read books to their children and the CPRS total (57.06±9.59) and positive relationship subscale (22.60±5.96) scores of those who never read books (p=0.012, p=0.006, respectively). There was a weakly significant positive correlation between children's digital screen time and CPRS total score (r=0.142), positive relationship subscale (r=0.113), conflict subscale (r=0.112), and BSMAS (r=0.142) (p=0.04, p=0.023, p=0.025, p=0.004, respectively). There was a weakly significant positive correlation between the BSMAS scores and CPRS total score (r=0.238) and conflict sub-dimension (r=0.270) (p<0.001). Conclusion: In the present study, it was found that mothers who were younger, university graduates and had unlimited internet access were more likely to be addicted to social media. It was observed that social media addiction negatively affected the mother-child relationship. In order to prevent this negative effect, family physicians with a holistic approach should evaluate not only the child but also the family members, provide information in terms of possible problems and warn families for the conscious use of social media.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Anne-çocuk ilişkisi, Mother-child relationship, sosyal medya, social media, aile hekimliği, family practice

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Emre, M. (2024). Annelerdeki Sosyal Medya Bağımlılığının Çocuk Anne İlişkisine Etkisinin Araştırılması. (Yayınlanmamış tıpta uzmanlık tezi) Necmettin Erbakan Üniversitesi, Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri Bölümü Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Konya.